2024 жылғы 5 қыркүйекте «Астана» Халықаралық Қаржы орталығы алаңында жыл сайынғы Astana Finance Days 2024 қаржы конференциясын өткізу шеңберінде «Энергия ауысуын қаржыландыру». Тұжырымдаманы практикада іске асыру» тақырыбына арналған сессия өтті. Сессия модераторы болып Президент Кеңесшісі – ҚР Президентінің Халықаралық экологиялық ынтымақтастық жөніндегі арнайы өкілі Зүлфия Сүлейменова тағайындалды. «Самұрық-Энерго» АҚ тарапынан спикер ретінде Экономика және қаржы жөніндегі Басқарушы директор Алмасби Камалов шақырылды. 

Самұрық-Энерго баяндамасы энергетика саласының ағымдағы даму үрдістеріне және компанияның даму векторын қалыптастыратын факторларға арналды. Баяндамада атап өтілгендей, «Самұрық-Энерго» АҚ энергетика саласының әлемдік көшбасшыларымен серіктесе отырып жалпы қуаты шамамен 6 ГВт болатын ЖЭК-генерациялау жобаларын іске асыруды жоспарлап отыр.  

Осы мақсаттарға қол жеткізу үшін «Самұрық-Энерго» АҚ энергетикалық ауысудың қаржы құралдарын белсенді пайдалануды жоспарлап отыр. Бұған дейін компания Самұрық-Қазына компаниялар тобы бойынша дебюттік жасыл облигациялар мен тұрақты даму облигацияларын сәтті орналастырған болатын. Қазіргі уақытта компания шетелдік экспорттық кредит агенттіктерімен және MIGA секілді қаржылық даму институттарымен белсенді диалог жүргізуде. Бұл құралдар шетелдік инвестицияларды ұзақ мерзімге және қолайлы шарттармен тартуға мүмкіндік береді. 

Қазақстан Республикасы Үкіметі мен Ресей Федерациясының Үкіметі арасындағы Көкшетау, Семей және Өскемен қалаларында Көмір жылу электр орталықтарын салу жөніндегі келісімді іске асыру шеңберінде «Көкшетау ЖЭО» ЖШС мен «ИНТЕР РАО-Экспорт» ЖШҚ арасында ағымдағы жылғы 29 тамызда «Көкшетау қаласындағы ЖЭО құрылысы» жобасы бойынша жобалау-сметалық құжаттамасын әзірлеуге қатысты шартқа қол қойылды.

«Көкшетау ЖЭО» ЖШС аталған жоба бойынша Тапсырыс берушінің функцияларын орындау және жаңадан салынған ЖЭО-ны одан әрі пайдалану мақсатында «Самұрық-Энерго» АҚ мен «Самұрық-Қазына» АҚ-ның бірлескен шешімімен құрылған болатын.

Жоба бойынша Көкшетау қаласында электр қуаты 240 МВт және жылу қуаты 520 Гкал/сағ болатын жаңа жылу электр орталығын салу көзделген. Осы айтылғандарға қоса ЖЭО-ны кейіннен көмірден табиғи газға ауыстыруға мүмкіндік беретін технологиялық шешімдер көзделетін болады.

Көкшетау қаласында ЖЭО нысанын салу өнеркәсіп кәсіпорындарының, бизнестің және жергілікті халықтың электр және жылу энергиясына деген жылдан-жылға өсіп келе жатқан қажеттілігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. ЖЭО құрылысын жүргізу кезеңінде 1500-ге жуық адам жұмысқа жұмылдырылатын болады, станцияны одан әрі пайдалану негізінде 400-ден астам тұрақты жұмыс орны ашылмақ.

Болашақ ЖЭО құрылысы жұмыс істеп тұрған РК-1 және РК-2 аудандық қазандықтары маңындағы бос алаңда жоспарланып отыр. Жаңа ЖЭО-дан атмосфераға тарауы мүмкін ластаушы заттардың шығарындылары Көкшетау қаласындағы қолданыстағы қазандықтардың жиынтық шығарындыларынан төмен болады.

Ағымдағы жылдың қыркүйек айында ЖЭО құрылысы алаңында құрылыс жұмыстарын бастауға кірісу жоспарланып отыр және жыл соңына дейін негізгі және қосалқы жабдықтарды дайындауға тапсырыстар орналастырылатын болады.

Екібастұз 2-МАЭС-те «Екібастұз 2-МАЭС-ті №№3,4 энергия блоктарын салу арқылы кеңейту және реконструкциялау» инвестициялық жобасы іске асырылуда. Жоба аясында 2024 жылы 27 тамызда Ресей-Қазақстан Консорциумымен ЕРС-келісімшартқа қол қойылды.

ЕРС-келісімшартта әрқайсысының қуаты 540 МВт №3 және №4 энергия блоктарын жобалау, жабдықтарды жеткізу және толық аяқтап салу көзделген. №3 энергия блогын пайдалануға беру 2028 жылға және №4 энергия блогын пайдалануға беру 2030 жылға жоспарланған. Құрылыс аяқталғаннан кейін Екібастұз 2-МАЭС-тің жалпы қуаты 2080 МВт-ны құрайды.

Жобаны қаржыландыру болжам бойынша экспорттық бағдарлама шеңберінде өз қаражаты және субсидияланған сыйақы мөлшерлемесі бойынша ресейлік қаржы институттары беретін жеңілдікті қарыз есебінен болады.

Биыл жоба бойынша жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеу, негізгі және қосалқы жабдыққа тапсырыс орналастыру, сондай-ақ дайындық құрылыс-монтаждау жұмыстары жоспарлануда.

Екібастұз 2-МАЭС-ті «№3 және 4 энергия блоктарын салу арқылы кеңейту және реконструкциялау» жобасын іске асыру энергия тапшылығын жабуға және елдің энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге елеулі үлес қосады.

Анықтама үшін: «Екібастұз 2-МАЭС» акционерлік қоғамы «Самұрық-Қазына» АҚ (50%) мен «Самұрық-Энерго» АҚ (50%) компанияларының еншілес компаниясы болып табылады.

Болат Нұржанов атындағы Екібастұз 1-МАЭС-те «Жаңа электр сүзгілерін орнату арқылы №1 энергия блогын қалпына келтіру» жобасын іске асыру аясында №1 энергия блогы желіге қосылды.   

Жобаның мақсаты – елдің электр энергиясына деген артып келе жатқан сұранысты қанағаттандыру. Жобаны іске асыру барысында энергия тиімділігі мен зиянды шығарындылар бойынша көрсеткіштері жақсартылған қуаты 540 МВт жаңғыртылған энергия блогы орнатылды. Шілде айының ортасынан бастап №1 энергия блогы 460 млн. кВтсағ астам электр энергиясын өндіру арқылы желіге қосылды.   

Ағымдағы сәтте іске қосу-реттеу жұмыстары аяқталып, 2024 жылдың қазан айында Объектіні пайдалануға қабылдау актісіне қол қою жоспарлануда.   

Осылайша, 2024-2025 жж. күзгі-қысқы кезеңде Екібастұз 1-МАЭС сегіз блокты режимде жұмыс істеуге дайын болады. Станция соңғы 30 жылда алғаш рет 4000 МВт жүктемемен толық қуатқа қол жеткізе алады.   

"Екібастұз ГРЭС-1" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі "Самұрық-Энерго" АҚ компаниялар тобына кіреді, оған электр станциясының 100% үлесі тиесілі.   

Богатырь Көмірде Кенші күніне арналған мерекелік іс-шаралар басталды. Бүгін кәсіпорынның әртүрлі бөлімдерінде еңбек ардагерлеріне және бірқатар жылдар бойы жұмыс істеп келе жатқан еңбек сіңірген кеншілерге құрмет көрсетілді.  

Жас кеншілер құрметті қонақтарға арнап мерекелік бағдарлама дайындады. Өз кезегінде ардагерлер компания басшылығы мен жас кеншілерге көрсеткен қамқорлығы мен ыстық ықыласы үшін алғыс білдірді. 

Шүлбі ГЭС-і өңірдегі экологиялық теңгерімді сақтау жолында өз үлесін қосуда. Станцияда Ертіс өзенінің балық ресурстарын қалпына келтіру  бойынша жыл сайынғы акция өткізілді. 

Шүлбі су қоймасына жас тұқыбалықтар мен сазандар жіберілді.  

Ғылыми ұйымның келісімі бойынша балықтарды жіберу үшін ең оңтайлы орын ретінде - Ертіс арнасы бойындағы Азов ауылы анықталды. Бұл жер осы балық түрлерінің өмір сүруі мен көбеюі үшін қолайлы жағдайлармен ерекшеленеді. 

Мұндай акцияларды өткізу балықтардың теңгерімін сақтауда маңызды рөл атқарып, аймақтың экожүйесін сақтауға септігін тигізеді. 

Самұрық-Энерго корпоративтік орталығының қызметкерлері көп балалы және аз қамтылған отбасылардан шыққан балаларды жаңа оқу жылына дайындауға көмектеседі. Компания қызметкерлері «Баланы мектепке дайындаймыз» қайырымдылық акциясы аясында өз еріктерімен қаражат жинап, мұқтаж отбасыларындағы оқушыларға арнап кеңсе тауарларына сертификаттар сатып алды. 

«Jas Energy» жастар кеңесінің мүшелері «Самұрық-Энерго» АҚ омбудсмені Нариман Акыловпен бірге «ЖасНұр» саңыраулар қауымдастығы» ҚБ-ға барып, балаларға сертификаттар мен тәттілер сыйлап, балаларға жаңа оқу жылында табыс тіледі. Ата-аналар Самұрық-Энерго қызметкерлеріне қамқорлығы үшін алғыс білдірді.                 

Самұрық-Энерго қызметкерлері жыл сайын «Баланы мектепке дайындаймыз» жалпы республикалық қайырымдылық акциясына белсенді қатысады. Басшылық пен қызметкерлердің, сондай-ақ компанияның жергілікті кәсіподағының күшімен көп балалы және аз қамтылған отбасыларға тұрақты негізде қажетті көмек көрсетіледі. 

«Самұрық-Энерго» АҚ еншілес ұйымдарында жайлы және қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз ету мақсатында қызметкерлердің әлеуметтік-тұрмыстық жағдайларын үздіксіз жақсарту бойынша бағдарламаны іске асыру жалғасуда.  

Бағдарлама аясында Екібастұз 1-МАЭС-те бірқатар негізгі қондырғылар жаңартылды: 

1. Ауыз су бұрқақтарын жаңарту. Турбиналық бөлімшеде, қазандық цехтарында және басқа да өндірістік ғимараттарда 12 заманауи ауыз су бұрқақтары орнатылды. Бұл құрылғылар 3 сатылы су сүзу жүйесімен жабдықталған. Сондай-ақ, ұзындығы 900 метр болатын жаңа сумен жабдықтау жүйесі жүргізілді, ол үздіксіз жұмысты қамтамасыз етеді және ауыз судың сапасын жақсартады. Ауыз су бұрқақтарын жаңарту еңбек жағдайларын жақсартудағы маңызды қадам болып табылады, өйткені таза ауыз су қызметкерлердің денсаулығы мен әл-ауқатының кепілі болып табылады.
2. Санитарлық тораптарды жаңарту. Станцияның бас өндірістік ғимаратында санитарлық тораптар жаңартылуда. Көшедегі ескі дәретханалардың орнына сыртқы механикалық бүлінуге төзімді, жылы модульдік дәретханалар орнатылуда, олар қатал климаттық жағдайда жиі пайдаланылған кезде эстетикалық көріністі сақтайды.
3. Асхананы жаңғырту. 1-МАЭС асханасына жаңғырту жүргізілді. Тиісті ауа алмасуды қамтамасыз ету үшін тамақ дайындауға арналған заманауи жабдықтар, жаңа желдету жүйесі орнатылды. Сонымен қатар, екінші касса орнатылып, станция қызметкерлеріне жылдам қызмет көрсету үшін асхана қызметкерлерінің штаты ұлғайтылды. Тамақтану рационы кеңейтіліп, әртүрлі және теңдестірілген мәзір жасалды.

Қазіргі уақытта 1-МАЭС-тің басқа әлеуметтік-тұрмыстық нысандарына: душ бөлмелеріне, тұрмыстық тамақтану бөлмелеріне, киім ауыстыратын бөлмелерге техникалық тексеру жүргізілуде. Зерттеудің мақсаты - жұмыс орнында жұмысшыларға жайлылық пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін ағымдағы жағдайды бағалау және одан әрі қажетті жақсартуларды анықтау. 

Жұмыскерлердің әлеуметтік-тұрмыстық жағдайларын техникалық тексеру бойынша жұмыс 2-МАЭС пен АлЭС-те де жүргізілуде.  

 Өскемен СЭС-те N2 гидроагрегат жаңартылуда. Күрделі жөндеу негізгі жабдықтың сенімділігі мен қауіпсіздігін арттыруға бағытталған. 

Жаңарту аясында гидрогенератор мен турбинаға жөндеу жұмыстары жүргізілуде. Атап айтқанда, роторды ыстық сыналау жүргізіледі,  сонымен қатар генератордың негізгі тораптары жөнделеді.   

Турбинаны жөндеу орталықтандырылған майлау жүйесін ауыстыру мен турбинаның негізгі металл құрылымдарын жөндеуден тұрады. 

Сондай-ақ күрделі жөндеу кезеңінде жабдықты жаңғырту жоспарлануда: дірілді бақылау жүйесін толық жарақтандыру және жылу бақылау жүйесінің бағдарламалық-техникалық кешенін енгізу. Бұл қондырғының жағдайын және жабдықтың температуралық режимдерін мейлінше дәл бақылауды қамтамасыз етеді.