Балама энергетиканы дамыту
- ЖЭС және СЭС салу және кеңейту
- Күн энергетикасын дамыту
- Геотермалдық энергетиканы дамыту
- Сутегі энергетикасын дамыту
- Халықаралық ынтымақтастықты кеңейту
«Самұрық-Энерго» АҚ Бас офисінің орналасқан мекенжайы:
010000, Астана қ., Қабанбай батыр д-лы, 15А, Блок Б, «Q» бизнес-орталығы
Құжаттамалық қамтамасыз байланысты сұрақтар
+ 7 (7172) 55-31-28
+7 (7172) 55-30-21
e-mail:
Баспасөз хатшысы
+ 7 (7172) 55-30-62
Адам ресурстарын басқару департаменті
+7 (7172) 55-30-25, +7 (7172) 69-24-38 (бос жұмыс орындары бойынша)
«Сатып алуды басқару» департаменті
+ 7 (7172) 69-24-23
«Бухгалтерлік және Салық есебі» департаменті
+ 7 (7172) 55-30-40
«Корпоративтік басқару және Орнықты даму» департаменті
+7(7172) 55-30-20
tab
Біздің ұстаным
«Самұрық-Энерго» АҚ-ның 2024-2033 жылдарға арналған Даму стратегиясына сәйкес көміртегі ізінің нетто төмендету қоғамның стратегиялық мақсаттарының бірі болып табылады, ал дамудың негізгі басымдықтарының бірі экологиялық (Е), әлеуметтік (S) және басқарушылық (G) қағидаттардың келісілуі болып табылады. Қоғам жаңартылатын энергия көздерін дамытуға, атмосфераға шығарындыларды барынша азайтуға және экожүйені жақсартуға ықпал ете отырып, Ұлттық экономика құрылымына өз үлесін қосуға ұмтылады. Компанияның негізгі міндеті – тиісті болжау және жоспарлау арқылы жоғары тәуекелді жағдайларда өмір сүруді қамтамасыз ету ғана емес, сонымен қатар тәуекелдерді мүмкіндікке айналдырып, болжанбаған болашаққа дайындалу.
«Самұрық-Энерго» АҚ-ның орнықты даму қағидаттарының ендірілуін қамтамасыз етудегі негізгі құжаттары Орнықты даму саласындағы нұсқаулық, Корпоративтік басқару кодексі, Корпоративтік менеджмент жүйесінің саясаты, Кадр саясаты және басқа да ішкі нормативтік құжаттар болып табылады.
«Самұрық-Энерго» АҚ-ның Корпоративтік басқару кодексіне сәйкес біз орнықты даму саласында төмендегі қағидаттарды сақтаймыз:
- Ашықтық
- Есеп берушілік
- Айқындық
- Этикалық мінез-құлық
- Мүдделі тараптардың мүдделерін құрметтеу
- Заңдылық
- Адам құқықтарын сақтау
- Сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік
- Мүдделер қақтығысына жол бермеушілік
- Жеке басының үлгісі
tab
Орнықты даму мақсаттары
«Самұрық-Энерго» АҚ өз қызметіне орнықты даму қағидаттарын шоғырландыра отырып, Орнықты дамудың 17 мақсатын (бұдан әрі - ОДМ) ұстанады. Компания әрбір ОДМ-ның көрінісі болып табылатын экологиялық және әлеуметтік проблемалар өзекті болып табылатынын және кез келген ұйымға ықпал ететінін түсінеді.
Компанияда қолданылатын ОДМ-ның толығырақ сипаттамасы компанияның Акционерлер мен инвесторға , Қоғам қызметінің нәтижелері бойынша Жылдық есептер бөлімдерінде келтіріледі.
Халықаралық стандарттардың талаптарына сәйкестігін растайтын сертификаттар: ISO 9001, ISO 14001, ISO 45001, ISO 50001, ISO 37001.
2024 жылы корпоративтік басқару жүйесінің ISO 9001, ISO 14001, ISO 45001, ISO 50001 және ISO 37001 халықаралық стандарттарына сәйкестігі бойынша сыртқы қадағалау аудиті сәтті өтті. Аталған халықаралық стандарттар «Б. Нұржанов атындағы Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ, «Алматылық электр станциялары» АҚ, «Мойнақ СЭС» АҚ, «Samruk Green Energy» ЖШС, «Алатау Жарық Компаниясы» АҚ, «АлматыЭнергоСбыт» ЖШС, «Шардара СЭС» АҚ, «Бірінші жел электр станциясы» ЖШС және «Самұрық-Энерго» АҚ корпоративтік орталығына қолданылады.
tab1
Басқару тәсілі
«Самұрық-Энерго» АҚ – Қазақстанның жетекші энергетикалық компания ретінде экологиялық қауіпсіздік мәселелерін басым бағыт ретінде қарастырады. Компания ұлттық заңнаманы, ISO 14001 халықаралық стандартын және орнықты даму саласындағы үздік тәжірибелерді басшылыққа ала отырып, қоршаған ортаға әсерді барынша азайтуға ұмтылады.
Компания қоршаған ортаны қорғау бағытындағы экологиялық қызметін мына негізгі бағыттар бойынша жүзеге асырады:
- қоршаған ортаға әсердің алдын алу және азайту, соның ішінде ауа сапасын жақсарту, қалдықтарды жауапты басқару және су ресурстарын ұтымды пайдалану;
- климаттың өзгеруімен күреске үлес қосу;
- энергетикалық ресурстарды сақтап, тиімді пайдалану;
- экологиялық мониторингті тиімді жүргізу және қоршаған ортаға әсерді бағалау;
- ландшафттар мен биологиялық алуантүрлілікті сақтау.
Экологиялық аспектілерді тиімді бақылау және басқару үшін Компанияда төмендегідей негізгі құжаттар бекітілген:
- Корпоративтік менеджмент жүйесінің саясаты;
- «Самұрық-Энерго» АҚ Компаниялар тобының қоршаған ортаны қорғауды басқару жөніндегі Корпоративтік стандарты;
- Төтенше экологиялық жағдайлар және оларды ескеру жөніндегі нұсқаулық;
- «Самұрық-Энерго» АҚ Компаниялар тобының Экологиялық қауіпсіздік бағдарламасы.
Экологиялық қауіпсіздік Компанияның барлық басқару деңгейлеріне қатысты интеграцияланған. Жоғары басшылық Компания қабылдаған экологиялық міндеттемелер мен мақсаттардың орындалуына жауап береді. Директорлар кеңесі қоршаған ортаны қорғау (ҚОҚ) саласындағы стратегия мен саясаттарды бекітеді. «Самұрық-Энерго» АҚ-тың «Энергия тиімділік, Инновациялық даму және Экологиялық қауіпсіздік» департаменті экологиялық бастамаларды іске асыруға жауапты. ЕТҰ-ларда (еншілес және тәуелді ұйымдарда) ҚОҚ стратегиясын орындауға, әріптестер мен мердігерлердің Компания белгілеген экологиялық стандарттарға сәйкестігін қамтамасыз етуге жауапты бөлімшелер құрылған.
«Самұрық-Энерго» АҚ Компаниялар тобының Экологиялық қауіпсіздік бағдарламасы
2024 жылы Директорлар кеңесі 2033 жылға дейінгі негізгі стратегиялық мақсаттарды орындау үшін Компания тобының Экологиялық қауіпсіздік бағдарламасын бекітті. Бағдарлама табиғатты қорғау қызметін жоспарлаудың негізгі құралы болып табылады, экологиялық орнықтылыққа қол жеткізуге және әлеуметтік жауапкершілікті арттыруға бағытталған мақсаттар мен іс-шараларды айқындайды.
Бағдарлама ұзақмерзімді нысандық сипатқа ие және онда көзделген іс-шаралар Топтың ұзақ, орта және қысқа мерзімді жоспарлау құжаттарына енгізіледі. Іске асыру мерзімі – 2024- 2033 жылдар аралығы.
Сақтық қағидаттары
«Самұрық-Энерго» АҚ жобаларды жоспарлау және іске асыру кезінде ықтимал салдарлар мен экологиялық тәуекелдерді бағалауға ерекше көңіл бөледі. Корпоративтік стандарттарға сәйкес әрбір жоба бойынша тәуекелдерді, қоршаған ортаға әсерді және ұзақ мерзімді салдарды қамтитын жан-жақты талдау жүргізіледі. Бағалау білікті сарапшыларды тарта отырып, инвестициялық жобаларды тәуекелмен басқару жөніндегі ішкі регламенттерге сай жүзеге асырылады.
Экологиялық саясатты іске асыру аясында қоршаған ортаға тәуекелдерді азайтуға бағытталған ағымдық әрі күрделі іс-шаралар орындалады; олардың тиімділігі тұрақты бақылауда болады және тәуекелдерді бағалау мен басқару құралдары жетілдіріліп отырады.
Экологиялық тәуекелдерді азайту іс-шараларын орындауға қызметкерлерді ынталандыру және жауапкершілігін арттыру мақсатында Компанияда экологиялық маңызды көрсеткіштер енгізілген. Бұл экологиялық қауіпсіздікті тиімді басқаруға және қойылған мақсаттарға қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Мониторинг және ашықтық
Экологиялық жауапкершіліктің жоғары деңгейін сақтау үшін Компания қоршаған ортаны қорғау қызметі туралы толыққанды есептерді тұрақты түрде ұсынып отырады. Есептер тоқсан сайын Басқарма мүшелеріне және Қауіпсіздік, еңбекті қорғау және қоршаған ортаны қорғау жөніндегі салалық комитетке, сондай-ақ жыл сайын Директорлар кеңесіне «Есепті кезеңдегі қоршаған ортаны қорғау жұмысы туралы есеп» түрінде беріледі.
2024 жылы «Самұрық-Энерго» АҚ тобында ISO 9001, ISO 14001, ISO 45001, ISO 50001 және ISO 37001 халықаралық стандарттарына сәйкестігін растау үшін сыртқы қадағалау аудиті сәтті өтті.
Сол жылы жоспарланған табиғатты қорғау іс-шараларының 94 % орындалды. Оларға ауа, су және жер ресурстарын, флора мен фаунаны, сондай-ақ биоалуантүрлілікті қорғауға бағытталған шаралар кіреді.
«2 ЕМАЭС» АҚ мен «АлЭС» АҚ (ЖЭО-1 және БЖК), сондай-ақ «Богатырь Көмір» ЖШС-де (Ақбидайық жинақтаушы көліне дренаж және ағын сулардың ағызылуы кезінде) эмиссияларды бақылаудың автоматтандырылған жүйесі енгізілді. Жүйе әрбір 20 минут сайын деректерді онлайн-режимде ҚР ЭГТРМ «ҚОС және ҚОӘБ НБД» ақпараттық жүйесіне жолдап отырады.
Бұған қоса, 2024 жылға арналған «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобының Қоршаған ортаны қорғау мәселелерін басқару жөніндегі іс-шаралар жоспары аясында 5 маусым – Дүниежүзілік қоршаған ортаны қорғау күніне орай ЕТҰ қызметкерлері арасында бірқатар мәдени-ағартушылық және экологиялық іс-шаралар өткізілді. Атап айтқанда:
- «2 ЕМАЭС» АҚ қызметкерлері табиғатты сақтау және оған ұқыпты қарау дағдыларын қалыптастыруға бағытталған экологиялық акция – плоггинг ұйымдастырды;
- «АлЭС» АҚ өндірістік департаменттерінің экологтары мен бас кеңсе мамандары Бутаков шатқалында «#Бірге – таза таулар» экологиялық акциясын өткізді. Нәтижесінде 18 қап (160 литрлік) қоқыс жиналды;
- «ЕГРЭС-1» ЖШС-де экологиялық мәдениетті арттыру және қоршаған ортаны сақтауға жауапкершілікті қалыптастыру мақсатында қызметкерлер арасында «Жасыл бірлік» атты тимбилдинг өткізілді;
- «Богатырь Көмір» ЖШС-де «Дүниежүзілік қоршаған орта күні» тақырыбында бейнероликтер мен балалар суреттері байқауы ұйымдастырылды;
- «АЖК» АҚ, «Шардара СЭС» АҚ, «Мойнақ СЭС» АҚ, «Өскемен СЭС» ЖШС, «Шүлбі СЭС» ЖШС және «ПВЭС» ЖШС кәсіпорындарында табиғатты қорғауға қатысты экологиялық ой-сананы қалыптастыруға бағытталған түрлі тақырыптық шаралар мен акциялар өткізілді.
«Самұрық-Энерго» ұжымы қалалық сенбілікке қатысты
2024 жылғы сәуір айында Астанада өткен «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық акциясы аясында «Самұрық-Энерго» АҚ ұжымы қалалық сенбілікке белсене қатысты. Іс-шараның басты мақсаты – экологиялық мәдениет туралы ақпараттандыруды арттыру және қоршаған ортаны қорғаудың маңыздылығын көрсету болды.
Компания қызметкерлері «Самұрық-Қазына» қорының 15 жылдығына орай отырғызылған «Энергетиктер аллеясын» қоқыстан тазартты. Бұл бастама қаланың экологиялық ахуалын жақсартуға қосылған маңызды үлес болып, Компанияның орнықты даму мен қоршаған ортаға қамқорлықты басты міндеттерінің бірі ретінде қарастыратынын көрсетті.
Компания қоршаған ортаны қорғау мәселелері бойынша мүдделі тараптармен тұрақты диалог жүргізіп отырады. Бұл қабылданған шешімдер мен іске асырылған шаралардың тиімділігін бақылауға, сондай-ақ экологиялық тәуекелдерді өзектендіруге мүмкіндік береді.
2024 жылы Компания төрт жоба бойынша қоғамдық тыңдау өткізді. Нәтижесінде барлық жоба бойынша оң қорытынды алынды.
Ақпараттың ашықтығы мен есептілік қағидаттарын басшылыққа ала отырып, «Самұрық-Энерго» АҚ қоғам өкілдерімен, БАҚ-пен, еріктілермен және үкіметтік емес ұйымдармен экологиялық мәселелерді талқылау үшін кездесулер, баспасөз конференциялары мен дөңгелек үстелдер ұйымдастырады. Бұл бастамаларға Компанияның топ-менеджерлері мен еншілес ұйымдардың басшылық өкілдері қатысады.
Қоршаған ортаны қорғауға жұмсалған шығындар
2024 жылға арналған «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобы бойынша ҚОҚ мәселелерін басқару жоспары мен уәкілетті органмен келісілген ЕТҰ-лардың ҚОҚ іс-шаралар жоспарларын іске асыру шеңберінде жоспарланған табиғатты қорғау іс-шараларының 94%-ы орындалды. Жоспарланған 16,192 млрд теңгенің 14,416 млрд теңгесі игерілді. Негізгі шаралар қоршаған ортаға әсерді азайту мен экологиялық тиімділікті арттыруға бағытталды және мыналарды қамтыды:
- Жабдықты жаңғырту: қазан агрегаттарының жанарғыларын жөндеу, шаң бөлшектерін ұстайтын электростатикалық сүзгілерді реконструкциялау;
- Өндірістік процестерді оңтайландыру: өндірістік айналым жүйесін (багерлік) жөндеу, шаң-газ тазарту қондырғыларына техникалық қызмет көрсету;
- Жүйелі ластануды төмендету шаралары: ластаушы заттар шығарындыларын автоматты мониторингтеу жүйесін енгізу, қалдықтарды жинау құрылғыларында күл үйінділеріндегі шаңды басу;
- Қалдықтарды ұтымды басқару: қалдықтарды кәдеге жарату, аршынды жыныстарды уақытша ішкі үйінділерге орналастыру (бұл сыртқы үйінділерге түсетін жүктемені 69,511 млн тоннаға азайтуға мүмкіндік береді);
- Суды үнемдеу және ағын суларды тазарту: жауын-шашын және еріген суларды жинау мен тазарту жүйесіне техникалық қызмет көрсету;
- Көгалдандыру және абаттандыру: кәсіпорын аумағындағы жасыл желектер аумағын ұлғайту;
- Жабдықтың сенімділігін арттыру: тораптарды жөндеу және жабдық жұмыс режимін картаға сәйкес баптау.
«Самұрық-Энерго» АҚ-ның Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шараларға инвестициялары, млрд теңге
|
Көрсеткіш |
2022 |
2023 |
2024 |
|
Табиғатты қорғау іс-шараларына жұмсалған шығындар |
7,1 |
24,4 |
14,4 |
Біз сондай ақ эмиссиялар үшін нормативтік төлемдер бойынша 9 млрд теңгеден астам қаржы төледік (салық).
Экологиялық бенчмаркинг
Экологиялық бенчмаркинг – «Самұрық-Энерго» АҚ-ның экологиялық тиімділігін бағалау және басқару құралы болып табылады. Бұл тәсіл Компанияның өз көрсеткіштерін саладағы жетекші компаниялардың нәтижелерімен салыстыру арқылы жүзеге асырылады. Мұндай көзқарас экологиялық менеджмент пен тұрақты даму саласындағы үздік халықаралық тәжірибелерді енгізуге ықпал етеді. Қолданыстағы талдау шеңберінде 2021–2023 жылдар аралығындағы ашық деректер пайдаланылды. 2024 жылғы экологиялық көрсеткіштер жарияланғаннан кейін бенчмаркинг өзектендіріліп, оның нәтижелері Компанияның ресми сайтында орналастырылады.
Бенчмаркинг үшін төмендегідей көрсеткіштер анықталды:
● технологиялық және шаруашылық-ауызсу қажеттіліктері үшін тұщы суды пайдалану;
● парниктік газдардың тікелей (Scope 1) және жанама (Scope 2) шығарындылары.
Экологиялық үрдісті анықтау мақсатында Қазақстан мен әлемдегі энергетика саласының ірі компанияларының көрсеткіштері талданды, атап айтқанда:
● Enel;
● ERG;
● «РусГидро» ЖАҚ.
Өндірістік көрсеткіштер
|
Компания |
2021 |
2022 |
2023 |
|||
|
Электр энергиясын өндіру, млрд кВт*с |
Белгіленген қуат, ГВт |
Электр энергиясын өндіру, млрд кВт*с |
Белгіленген қуат, ГВт |
Электр энергиясын өндіру, млрд кВт*с |
Белгіленген қуат, ГВт |
|
|
«Самұрық-Энерго» АҚ |
35,61 |
6,215 |
35,88 |
6,275 |
35,33 |
6,275 |
|
ERG |
19,91 |
3,387 |
19,23 |
3,387 |
19,16 |
3,387 |
|
Enel |
222,6 |
87,1 |
227,8 |
84,6 |
207,33 |
81,4 |
|
ПАО «РусГидро» |
143,8 |
38,2 |
135,7 |
38,4 |
140,9 |
38,5 |
Парникті газ шығарындылары (Қамту 1,2)
|
Компания |
2021 |
2022 |
2023 |
|||
|
ПГ тікелей шығарындылары, млн тонна СО2 экв (қамту 1) |
ПГ жанама шығарындылары, млн тонна СО2 экв (қамту 2) |
ПГ тікелей шығарындылары, млн тонна СО2 экв (қамту 1) |
ПГ жанама шығарындылары, млн тонна СО2 экв (қамту 2) |
ПГ тікелей шығарындылары, млн тонна СО2 экв (қамту 1) |
ПГ жанама шығарындылары, млн тонна СО2 экв (қамту 2) |
|
|
«Самұрық-Энерго» АҚ |
40,3 |
0,015 |
32,99 |
0,013 |
33,010 |
0,011 |
|
ERG*** |
30,2 |
0,13 |
29,7 |
0,1 |
29,3 |
0,1 |
|
Enel** |
51,6 |
9,9 |
53,1 |
8,92 |
34,5 |
7,79 |
|
ПАО «РусГидро»** |
30,58 |
-* |
30,88 |
-* |
32,05 |
-* |
* Компаниялар 2 қамтуды ашпады
** Enel компанияcы мен «РусГидро» ЖАҚ ЖЭК объектілерін пайдалануға негізделген энергия өндірумен айналысады, соның нәтижесінде парниктік газ шығарындылары аз болады
*** ERG компаниясы өз активінде энергия өндіруші объектілерден басқа тау-кен және қайта өңдеу объектілеріне ие, 1-қамту өндірістің барлық түрлерін қамтиды
Тұщы су тарту, млн м3
|
Компания |
2021 |
2022 |
2023 |
|
«Самұрық-Энерго» АҚ |
211,247 |
230,694 |
222,398 |
|
ERG |
2 069 |
1 989 |
1 947 |
|
Enel |
73,1 |
76,0 |
55,0 |
|
«РусГидро» ЖАҚ |
672,96 |
686,76 |
708,6 |
Шекті көрсеткіштер
|
Компания |
2021 |
2022 |
2023 |
|||
|
м3/мың кВт*с |
тонна СO2 дана/мың кВт*с |
м3/мың кВт*с |
тонна СO2 дана/мың кВт*с |
м3/мың кВт*с |
тонна СO2 дана/мың кВт*с |
|
|
«Самрук-Энерго» АҚ |
5,93 |
1,13 |
6,43 |
0,92 |
6,29 |
0,93 |
|
ERG |
103,92 |
1,52 |
103,43 |
1,55 |
101,62 |
1,53 |
|
Enel |
0,33 |
0,28 |
0,33 |
0,27 |
0,27 |
0,20 |
|
«РусГидро» ЖАҚ |
4,68 |
0,21 |
5,06 |
0,23 |
5,03 |
0,23 |
Компаниялар орнатылған қуаттылық көлемі мен электр энергиясын өндіру көлемі бойынша ерекшеленетіндіктен, парниктік газ шығарындыларының және тұщы суды тұтынудың үлестік көрсеткіштеріне жүргізілген салыстырмалы талдау шартты сипатқа ие.
Алынған нәтижелерге сәйкес, «Самұрық-Энерго» АҚ-да төмендегідей үрдіс байқалады:
● парниктік газдар (ПГ) бойынша үлестік шығарындылар 2023 жылы 2022 жылғы деңгейде қалып, айтарлықтай өзгеріске ұшыраған жоқ. Мұндай жағдай ERG және «РусГидро» ЖАҚ компанияларында да орын алды. Ал Enel компаниясы бұл көрсеткіштің жыл сайын төмендеуін көрсетіп отыр: 2022 жылы – 3,6%-ға, 2023 жылы – 25,9%-ға төмендеген;
● 2021–2023 жылдар аралығындағы орташа үлестік су тарту көлемі 6,22 м³/мың кВтсағ құрап, бұл:
− Enel компаниясымен салыстырғанда 20 есе жоғары (0,31 м³/мың кВтсағ);
− «РусГидро» ЖАҚ-пен салыстырғанда 26,4%-ға жоғары (4,92 м³/мың кВтсағ);
− ERG компаниясымен салыстырғанда 16,6 есе төмен (103 м³/мың кВтсағ) көрсетті.
Жүргізілген талдау нәтижелері бойынша, «Самұрық-Энерго» АҚ орнықты даму бағытына бейілділігін растайды. Біз парниктік газ шығарындыларын азайтуға, заманауи технологиялар мен шешімдерді енгізуге бағытталған жүйелі жұмысты жалғастырамыз. Негізгі және қосалқы жабдықтарды жаңғырту – біздің маңызды басымдықтарымыздың бірі болып табылады, бұл еншілес ұйымдарымызда ресурстық тиімділікті арттыруға және технологиялық мұқтаждықтар үшін су тарту көлемін төмендетуге мүмкіндік береді.
Парникті газ шығарындылары (Қамту 3)
«Самұрық-Энерго» АҚ мердігер ұйыммен бірлесе отырып ESG халықаралық талаптарына сәйкес 3 (Scope 3) қамту бойынша парниктік газ шығарындылары туралы ақпаратты ашуға қатысты жұмыстарды іске асыруда. 2025 жылғы 3-тоқсанда Scope 3-тің 15 санаты бойынша түгендеу жүргізілді, оның 10-ы компаниялар тобының қызметіне қолданылуға болады деп танылды. Қыркүйек айында мердігер ұйым 2024 жылға арналған Scope 3 шығарындыларының есептеулерін дайындап, келісуге жіберді. Қазіргі уақытта оларды келісу жүзеге асырылуда және Scope 3-тің 2024 жылғы шығарындылары бойынша шоғырландырылған есебін жариялау 2025 жылдың желтоқсанына жоспарланып отыр.
tab2
Ластаушы зат шығарындылары
Біз атмосфераға шығарылатын эмиссияларды азайтуға міндеттіміз және ластаушы заттардың көлемін қысқартуға бағытталған іс-шараларды іске асырып келеміз. Атмосфералық ауаның ластануын барынша азайту мәселесіне қазбалы отынды пайдаланатын және шығарындылар деңгейіне елеулі әсер ететін «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «2 ЕМАЭС» АҚ, «АлЭС» АҚ және «Богатырь-Көмір» ЖШС сияқты кәсіпорындарда ерекше назар аударылып отыр.
Қоғам белгіленген рұқсат етілген шекті шығарындылар нормативтерінің сақталуын қамтамасыз етеді және бұл бойынша қадағалаушы органдарға міндетті есептілікті жүргізеді. Экологиялық стандарттарға сәйкестікті қамтамасыз ету мақсатында өндірістік экологиялық бақылау бағдарламасы шеңберінде атмосфералық ауаның сапасына тұрақты мониторинг жүргізіледі.
Атмосфералық ауаға эмиссиялар Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасына қатаң сәйкес реттеледі. Ластаушы заттардың шығарындылары өндірістік процестердің ерекшеліктеріне қарай жүзеге асырылады және уәкілетті мемлекеттік органдармен келісілген, арнайы рұқсат құжаттарында регламенттелген жобалар мен нормативтерге сәйкес жүргізіледі.
Атмосфераға шығарылатын эмиссияларды барынша азайту мақсатында біз жабдықтардың жұмыс тиімділігін тұрақты түрде тексереміз және қажет болған жағдайда тиісті шаралар қабылдап, жаңа технологиялық шешімдерді енгіземіз. «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «2 ЕМАЭС» АҚ, «АлЭС» АҚ және «Богатырь-Көмір» ЖШС кәсіпорындарында өндірістік бақылау шеңберінде эмиссия, ағын сулар мен қалдықтар деңгейіне әсер ететін жабдықтардың техникалық және технологиялық сипаттамаларына тұрақты мониторинг жүргізіледі.
Компаниядағы ластаушы зат шығарындыларының негізгі көздері – қазандық агрегаттары, май шаруашылықтары мен мазут шаруашылықтары, күл үйінділері, сондай-ақ отын станциялары мен қазандықтар аумағында орналасқан басқа да зиянды заттар шығарындыларының көздері («Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «2 ЕМАЭС» АҚ, «АлЭС» АҚ, «Богатырь-Көмір» ЖШС). Аталған кәсіпорындарға тән, отынды жағу және көмір өндіру процесінде түзілетін негізгі ластаушы заттар – азот оксидтері, күкірт диоксиді, қатты бөлшектер, көміртек оксиді, ұшпа органикалық қосылыстар және өзге де газ тәрізді заттар болып табылады.
2024 жылы «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобы бойынша атмосфераға ластаушы заттардың шығарындылары белгіленген шекті рұқсат етілген мәндерден аспады және 420 010 тонна белгіленген лимит кезінде 345 373 тоннаны құрады.
Өнім бірлігіне атмосфераға шығарындылардың үлестік динамикасы, г/кВт*сағ
|
2022 |
2023 |
2024 |
Δ 2024/2023, % |
|
9,5 |
9,5 |
8,2 |
-13,8 |
2024 жылғы деректер бойынша атмосфераға ластаушы заттардың үлестік шығарындылары 2023 жылғы көрсеткішпен салыстырғанда 13,8% - ға төмендеді.
Оң динамика мына жайттармен байланысты болып отыр:
● «2 МАЭС» АҚ-да шартты отынның үлестік шығынын (ШОҮШ) 381,3 г/кВтсағ-тан 374,7 г/кВтсағ-қа дейін төмендеуі.
● «Өскемен ГЭС АЭС» ЖШС және «Шүлбі ГЭС АЭС» ЖШС активтерін Қоғамның жарғылық капиталына беру нәтижесінде ЖЭК-тен электр энергиясын өндіруді 2,6 есеге, 2,849 млрд кВтсағ-тан 7,460 млрд кВтс-қа дейін ұлғаюы.
Ластаушы зат шығарындыларының көлемі, тонна
|
Ластаушы заттар |
2023 |
2024 |
|
NOx |
77 745,6 |
75 446,9 |
|
Sox |
221 132,5 |
214 202,6 |
|
Қатты бөлшектер |
49 234,9 |
49 109,2 |
|
CO |
6 520,5 |
6 426,5 |
|
Ұшпа органикалық қосылыстар (ҰОҚ) |
274,5 |
168,6 |
|
Басқа газ тәрізді заттар |
14,2 |
19,3 |
|
Тұрақты органикалық ластаушы заттар (ТОЛ) |
0 |
0 |
|
Барлығы |
354 922,3 |
345 373 |
2025 жылға және орта мерзімді перспективаға арналған жоспарлар
1) күлді, шаңды, азот оксидтерін (NOx) және күкіртті (SOx) кетіруге бағытталған «ЕГРЭС-1» ЖШС, «2 ЕМАЭС» АҚ, «АлЭС» АҚ түтінді газдарын тазартудың озық әдістерін зерделеу.
2) қолжетімді технологиялық шешімдерді жан-жақты талдағаннан кейін ҚДТ енгізуге жұмсалатын түпкілікті шығындарды айқындау.
3) «№3,4 ст.энергия блоктарын орната отырып, Екібастұз ГРЭС-2 кеңейту және реконструкциялау» жобасы үшін «П» сатысында жобалық-сметалық құжаттама шеңберінде тазартылған суды қайтаратын сорғы станциясын салу.
tab3
Жауапты су пайдалану
«Самұрық-Энерго» АҚ өз қызметінің су ресурстарына мүмкін болатын әсерін айқындау және алдын алу бағытында тұрақты жұмыс жүргізеді. Қоғам өндірістік кәсіпорындарында су ресурстарын алу және пайдалану үдерістерін мұқият бақылауда ұстап, экологиялық талаптардың сақталуын қамтамасыз етеді.
Біздің еншілес ұйымдарымыз – «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «2 ЕМАЭС» АҚ, «АлЭС» АҚ, «Богатырь-Көмір» ЖШС, «Мойнақ ГЭС» АҚ, «Шардара ГЭС» АҚ, «Шүлбі ГЭС» ЖШС, «Өскемен ГЭС» ЖШС және «АЖК» АҚ – су ресурстары тапшы өңірлерде жұмыс істемегенімен, біз су пайдалануды тұрақты да орынды басқаруға айрықша мән береміз. Біздің жұмыс тәсіліміз су пайдаланумен байланысты тәуекелдерді бағалап, және тұщы су тұтынуды барынша азайту, сондай-ақ ағын суларды тиімді тазарту арқылы оларды табиғи ортаға қауіпсіз күйінде қайтаруды көздейтін стратегияларды енгізуді қамтиды.
Компаниядағы су ресурстарын басқару үдерісі Қазақстан Республикасының Су кодексіне және негізгі рұқсат құжаттарына толық сәйкес жүргізіліп, су ресурстарын тиісінше қорғауды қамтамасыз етеді.
Су ресурстарын басқарудағы негізгі қағидаттар:
● Суды жауапты пайдалану және тұрақты су теңгерімін сақтау;
● Тікелей және делдалдар арқылы тартылатын суды қоса алғанда барлық көздерін бағалау және есепке алу;
● Су ресурстарын пайдалануды оңтайландыру үшін стратегияларды ұдайы жетілдіру;
● Өндірістік мақсатта ауыз суды пайдалануды барынша қысқарту;
● Су алу және су бұру есептегіштерін жыл сайын тексеріп, олардың бар-жоғын, жарамдылығын және уақтылы калибрлеу мен пломбалауды реттеуші органдар арқылы қамтамасыз ету;
● Су ресурстары тапшы өңірлердегі қызметті шектеу, бұл біздің экологиялық жауапкершілігімізді айқындайды.
Компанияның негізгі су көздері: Бестөбе су қоймасы (Мойнақ ГЭС), Шардара су қоймасы (Шардара ГЭС), Шүлбі су қоймасы (Шүлбі ГЭС), Өскемен су қоймасы (Өскемен ГЭС), Қ. Сәтбаев атындағы арна («Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «Станция Экибастузская ГРЭС-2» АҚ), Шидерті арнасы («Станция Экибастузская ГРЭС-2» АҚ), Үлкен Алматы көлі және Үлкен Алматы өзенінің алабы (ГЭС каскады), Қапшағай су қоймасы (Қапшағай ГЭС).
2024 жылы өндірістік және шаруашылық-ауыз су қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін «Самұрық-Энерго» АҚ ЕТҰ-ларының су тарту көлемі – 80 188 759 мегалитрді құрады. Бұл ретте 99% электр энергиясын өндіру үшін, атап айтқанда ГРЭС пен ЖЭО-дағы бу-су циклі үшін және ГЭС-тегі гидротурбиналарды іске қосу үшін пайдаланылады.
Электр энергиясын өндіру үшін тұщы суды пайдалану динамикасы, мегалитрлер
|
Көрсеткіш |
2022 |
2023 |
2024 |
|
ГРЭС, ЖЭО |
211 247 |
230 694 |
222 398 |
|
СЭС |
63 309 576,63 |
63 455 464,8 |
79 966 361 |
2024 жылы су тұтыну көлемі 145 368 мегалитрді құрады.
Су ресурстарын сақтау стратегиясы аясында біз жабық сумен қамту жүйелерін белсенді түрде енгіздік, оның ішінде Екібастұз жылу электр станцияларында су жинақтайтын тоған-суытқыштарды және тікелей ағымды күл шығару жүйелерін пайдаландық. Алматы жылу электр орталықтарында градирнялары бар айналымды салқындату жүйелері, сондай-ақ күл үйінділеріндегі су қолданылды, бұл суды тиімді пайдалануға әрі қоршаған ортаны қорғауға елеулі үлес қосты.
Көп рет және қайта пайдаланылатын судың көлемі, мегалитрлер
|
Көрсеткіш |
2022 |
2023 |
2024 |
|
Қайта пайдаланылатын су көлемі |
7 327 |
8 328 |
8 620 |
|
Айналымдағы су көлемі |
3 527 190 |
3 490 881 |
3 541 091 |
Су бұру
Біз су экожүйелеріне келетін теріс әсерді азайту үшін ағынды суларды өңдеудің жоғары стандарттарын ұстанамыз. «Самұрық-Энерго» АҚ Ағынды суларды ағызудың белгіленген лимиттерінен аспауға және биологиялық әртүрлілік пен табиғи мекендеу орындарын қорғауға мүмкіндік беретін нормативтерді сақтауға ұмтылады.
2024 жылы Компания 80 043 391 мегалитр бөлді.
«Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобының өндірістік-шаруашылық қызметі барысында екі санаттағы ағынды су қалыптасады:
● Жалпы көлемнің 99 %-дан астамын күлді гидравликалық жою жүйесінің ағынды сулары, сондай-ақ ЖЭО-дағы технологиялық тораптарды салқындату үшін тазартудан өткен су және ГЭС-те электр энергиясын өндіруге пайдаланылатын су құрайды.
● Жалпы көлемнің 1 %-дан азын әкімшілік ғимараттардан, асханалар мен қызметтік үй-жайлардан жиналатын шаруашылық-тұрмыстық ағынды сулар құрайды.
Ағынды суларды тазарту заманауи физика-химиялық және биологиялық технологияларды қолдану арқылы жүзеге асырылады. Ең жоғары рұқсат етілген ағызынды нормативтері Қазақстан Республикасының Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің 2021 жылғы наурызда бекіткен әдістемесі негізінде әзірленеді. Тазартылған ағынды судың сапасын сертификатталған зертхана бақылап, экологиялық талаптардың сақталуын қамтамасыз етеді.
Беткі су ресурстарының сапасы жалпы және арнайы көрсеткіштер бойынша бағаланады. Жалпы көрсеткіштерге минералдану, рН, қаттылық және өзге де параметрлер жатады. Арнайы көрсеткіштер – химиялық және биохимиялық оттегіге сұраныс, мұнай өнімдерінің, аммоний тұздарының, нитраттардың, фосфаттардың және басқа да ластаушы заттардың мөлшері.
2024 жылы шаруашылық-тұрмыстық сарқынды сулардың төгінділерінде ластаушы заттардың шекті рұқсат етілген шоғырлануынан асып кетудің бірде-бір жағдайы тіркелген жоқ.
tab3333
Қалдықтарды басқару
«Самұрық-Энерго» АҚ-тың экологиялық стратегиясының маңызды бөлігі – қалдықтармен жұмысты жауапты атқару. Біз ресурстарды тиімді пайдалану мен барлық кезеңдерде – электр энергиясын өндіруден бастап объектілерді пайдалануға дейін – қалдықтардың қоршаған ортаға тигізетін әсерін барынша азайтуға ұмтыламыз.
Компания қалдықтарды басқару қызметін Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жүзеге асырады: пайда болған, өңделген, кәдеге жаратылған, залалсыздандырылған, басқа тұлғаларға берілген немесе олардан алынған, сондай-ақ орналастырылған қалдықтарды есепке алады. Мәліметтер тоқсан сайын және жыл сайын жинақталып, қорытылады.
Қалдықтарды басқару төмендегі стандарттар мен рәсімдердің қатаң сақталуы негізінде ұйымдастырылған:
● Қоршаған ортаны қорғауды басқарудың корпоративтік стандарты;
● Қалдықтарды басқару бағдарламалары;
● Қалдықтарды басқару жөніндегі іс-шаралар жоспары.
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган бекіткен Қалдықтар классификаторындағы бағалау критерийлеріне сәйкес барлық қалдықтар қауіпті және қауіпті емес болып екі санатқа бөлінеді.
Қауіпті қалдықтар арнайы белгіленген нормаға сай жойылады. Қауіпті емес қалдықтар бөлек жиналып, қайта өңдеуге жіберіледі. Осы мақсатта белгі қоюға ыңғайлы контейнерлер мен металл ыдыстар қойылған арнайы учаскелер жабдықталған. Қайта өңдеуге жарамды материалдар және көмуге жатпайтын қалдықтар үшін де нақты талаптар айқындалған.
«Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «2 МАЭС» АҚ, «АлЭС» АҚ секілді кәсіпорындардың ерекшелігін ескере отырып, жалпы қалдық көлемінің негізгі үлесін ірі тоннажды күл-шлактар мен «Богатырь-Көмір» ЖШС көмір кен орындарындағы үстеме жыныстар құрайды (қауіпті емес).
«Богатырь-Көмір» ЖШС сыртқы үйінділерде үстеме жыныстарды көму көлемін азайтып, қоршаған ортаға әсерін төмендету бағытында жұмыс жүргізуде. «Солтүстік» және «Богатырь» карьерлерінің игерілген кеңістіктерін ішкі үйінділер ретінде пайдалануға бейімдеу жоспары әзірленіп жатыр. Сонымен қатар, көмірлі жыныстардың тотығуы мен өздігінен жануын болдырмау үшін олар инертті материалдармен оқшауланып, үйіндінің үстіңгі қабаты нығыздалады.
«Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС мен «2 ЕМАЭС» АҚ-та күл-қож қалдықтары су деңгейінің астында күл үйінділеріне орналастырылып, шаң басу шаралары қамтамасыз етіледі. «АлЭС» АҚ-та олар жер қабатымен жабылып, көпжылдық шөптер мен бұталар егілетін бірегей аралас технология қолданылады. Пайдаланылған күл үйінділерінің бөліктері жыл сайын рекультивациядан өтеді. Сонымен қатар, автожолдар құрылысында және құрылыс материалдарын өндіруде пайдалану үшін күл-қож қалдықтарын қайта өңдеу жүзеге асырылады.
ГЭС пен ЖЭК объектілерін дамыту Компанияның гидроэлектр станциялары мен жаңартылатын энергия көздері бойынша жобаларын ілгерілету өндірілген өнім бірлігіне шаққандағы күл-қож қалдықтарының көлемін азайтуға мүмкіндік береді.
Қауіпті қалдықтарға өнеркәсіп және өндіріс қалдықтары жатады (аккумуляторлар, сынапқұрамды пайдаланылған шамдар, пайдаланылған майлар мен техникалық сұйықтықтар, жанар-жағармай материалдары, бояулар, шайырлар, лактар және т. б.)
2020–2024 жылдары 285 кг пайдаланылған батарея жиналып, кәдеге жаратылды.
«Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «СЭГРЭС-2» АҚ, «АлЭС» АҚ және «Богатырь-Көмір» ЖШС қызметі барысында радиоактивті қалдықтар түзілмейді. Әр тоқсан сайын жүргізілетін радиациялық бақылау нәтижелері радиация деңгейінің 2,5 мкЗв/сағ қауіпсіздік стандартынан аспайтынын көрсетеді.
«Самұрық-Энерго» АҚ қалдықтармен жұмыс істеу саласында мердігерлер қызметін қадағалайды: сатып алу рәсімдерінде олардың қалдықтың әр түрімен жұмыс істеуге лицензиясы мен материалдық-техникалық базасының болуы тексеріледі. Мердігерлер экологиялық заңнама талаптарын сақтауға жазбаша міндеттеме алады.
Компания мүдделі тараптармен тұрақты диалог жүргізеді: кез келген адам арнайы кері байланыс арналары арқылы біздің экологиялық қызметімізге қатысты алаңдаушылығын білдіре алады. Барлық өтінімдер ресми түрде тіркеліп, қаралады.
«Самұрық-Энерго» АҚ кәсіпорындары қалдықтарының жалпы көлемі, тонна
|
Көрсеткіш |
2022 |
2023 |
2024 |
|
Барлық пайда болған қалдықтар, оның ішінде |
89 929 927 |
98 496 096 |
108 784 900 |
|
қауіпті |
647 |
1 732 |
534 |
|
қауіпті емес |
89 928 281 |
98 496 364 |
108 784 366 |
|
оның ішінде өндіріс ерекшелігіне тән қалдықтардың негізгі түрлері бойынша |
89 912 725 |
98 474 212 |
108 760 267 |
|
күл-қож қалдықтары |
7 129 158 |
8 853 230 |
8 781 174 |
|
аршылған жыныстар |
82 783 567 |
89 620 982 |
99 979 093 |
tab4444
Биоәртүрлілікті сақтау
«Самұрық-Энерго» АҚ биологиялық алуан түрлілікті сақтау жөніндегі жауапкершілігін терең сезінеді. Біз тек «табиғи әртүрліліктің нөлдік шығынына» емес, сонымен қатар Компания қызметі шеңберінде биоалуантүрлілікке «оң әсер етуге» ұмтыламыз. Бұл жаңа нысандарды салу, қолданыстағы қондырғыларды жаңғырту және пайдалану, сондай-ақ оларды кейіннен шығару үдерістерін қамтиды.
Биоалуантүрлілікті сақтау және қорғаудың негізгі бағыттары:
● Өндірістік үдеріс кезінде қоршаған ортаға экологиялық әсерді азайтатын озық технологияларды енгізу;
● Өндірістік аймақтарға іргелес аумақтарда биоалуантүрлілікті қорғау және сақтау бағдарламаларын әзірлеу және іске асыру;
● Экожүйелерге төнетін қауіптерді уақтылы анықтау және жою мақсатында қоршаған ортаның жай-күйіне тұрақты мониторинг жүргізу.
Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес өндірістік қызметті кеңейту немесе жаңғырту кезінде Компания нысандары орналасқан өңірдің экологиялық жүйесі мен биологиялық әртүрлілігіне ықтимал әсерді талдайды. Басқарушылық шешімдер қабылдау барысында жұртшылықтың қатысуын қамтамасыз ету мақсатында Компания жобалық материалдарға қолжетімділікті қамтамасыз ете отырып, қоғамдық тыңдаулар ұйымдастырады.
Компания өз қызметінің барлық кезеңінде – энергия өндіруден бастап жабдықтарды істен шығаруға дейін – табиғи экожүйелерді қорғау және олардың жай-күйін жақсарту бойынша белсенді жұмыс жүргізеді.
Аталған бағыт шеңберінде жабайы табиғатты сақтау жобалары жүзеге асырылып, ғылыми және зерттеу институттарымен, сондай-ақ мемлекеттік органдармен ынтымақтастық жолға қойылған. Халықаралық табиғатты қорғау ұйымдарымен өзара іс-қимылдың бір мысалы – «Мойнақ ГЭС» АҚ-тың ПРООН Қазақстан сарапшыларымен бірлесіп жүзеге асырып жатқан, Шарын өзеніндегі реликті ясень тоғайын сақтау жобасы болып табылады.
2024 жылы Еншілес және тәуелді ұйымдардың қызметі әлсіз экожүйелер мен биоалуантүрлілікке айтарлықтай тікелей немесе жанама әсерін тигізген жоқ.
2024 жылы Компанияның еншілес ұйымдарының санитариялық-қорғау аймағын абаттандыру және көгалдандыру жұмыстарына 224,1 мың теңге инвестиция салынды, бұл алдыңғы жылмен салыстырғанда 95,4%-ға артық.
Биоәртүрлілікті сақтауға инвестициялар, млн теңге
|
2022 |
2023 |
2024 |
|
57,9 |
114,7 |
224,1 |
Биоалуантүрлілікті сақтау жөніндегі іс-шаралар:
● Балықтардың қырылуын барынша азайту мақсатында гидроэлектр станциялардың (ГЭС) гидротурбиналары балық қорғау құрылғыларымен жабдықталған. Сонымен қатар, балықтарды үркіту үшін турбиналық су құбырлары алдындағы су жинау аймағы түнгі уақытта прожекторлармен жарықтандырылады.
● Электр беріліс желілерінің (ЭБЖ) тіректерін демалыс орны ретінде пайдаланатын құстардың қырылуын азайту үшін «АЖК» АҚ тіректерді жаңғырту жобаларын жүзеге асырып, арнайы оқшауланған сымдар мен құстардың қонуына кедергі келтіретін тікенекті құрылғыларды (ершиктер) орнатуда.
● Жел энергетикалық қондырғыларды (ЖЭҚ) жобалаудың бастапқы және жобалау кезеңдерінде олардың қоршаған ортаға әсерін азайту қарастырылады. Жануарлардың биоритмдеріне әсер ететін жарықтық ластануды азайту және биоалуантүрлілікті сақтау мақсатында ЖЭҚ тек белгі беру шамдарымен жарықтандырылады.
● Көгалдандыру – жасыл желектер алаңын ұлғайту арқылы экожүйелерге оң әсер ету.
● Өндірістік экологиялық бақылау аясында Компания қызметінің қоршаған ортаға әсерін бағалау және мониторинг жүргізу үшін тұрақты зертханалық зерттеулер жоспарланған.
● Күл үйінділерінің пайдаланылған аумақтарын рекультивациялау жобаланып, оларды қалпына келтіру және экологиялық тұрғыдан қауіпсіз әрі функционалдық аймақтарға айналдыру көзделген.
Ертіс өзеніндегі балық популяциясын қалпына келтіру
Өскемен және Шүлбі ГЭС-тері өңірдің экологиялық теңгерімін сақтауға тұрақты үлес қосып, су биоресурстарын көбейтуге бағытталған іс-шараларды тұрақты түрде жүзеге асыруда. 2024 жылы экологиялық акция аясында Ертіс өзеніне 130 111 шабақ (карп тұқымдас) жіберілді. Балықтарды жіберу орны ғылыми ұйыммен мұқият келісіліп, Ертіс өзені бойындағы Азовое ауылы маңындағы оңтайлы учаске таңдалды. Бұл су айдынының табиғи жағдайлары шабақтардың тіршілік етуі мен көбеюіне қолайлы болып табылады, бұл өз кезегінде осы түрлердің популяциясын нығайтуға мүмкіндік береді.
Мұндай экологиялық бастамалар су айдынындағы балық қорының сақталуына және өңірлік экожүйені сақтау ісіне оң әсер етеді.
Біз қоршаған табиғи ортаға әсерді азайтуға бағытталған іс-шараларды әзірлеу мен іске асыруға ерекше көңіл бөлеміз. Бұл тұрғыда рекультивацияланған аумақтардың экологиялық құндылығын қалпына келтірумен қатар, биоалуантүрлілікті сақтау және бірегей экожүйелерді қорғау негізгі басымдықтарымыздың бірі болып табылады.
Экологиялық кодекске сәйкес, біз күл үйінділерін жою бойынша заңнамалық міндеттемелерді орындаймыз. Бұл – өндірістік қызмет барысында пайда болатын қалдықтарды орналастыруға арналған арнайы учаскелер.
2024 жылы күл үйінділерін жоюға арналған қордың бағаланған құны 3 739,3 млн теңгені құрады, бұл өткен жылмен салыстырғанда 18,96%-ға жоғары болды. Бұл өсім рекультивация жұмыстары мен материалдарының қымбаттауымен байланысты.
Күл үйінділерін жоюға арналған резервтің баланстық құны, млн теңге
|
2023 |
2024 |
Δ 2024/2023, % |
|
3 143,4 |
3 739,3 |
18,96 |
«Самұрық-Энерго» АҚ өзінің қызметі жүзеге асырылып жатқан өңірлерде тұрғындармен, жергілікті атқарушы органдармен, қоғамдық ұйымдармен және басқа да мүдделі тараптармен жан-жақты ынтымақтастық пен өзара іс-қимыл жасауға дайын. Бұл өзара іс-қимыл Қоғам объектілерін жоюдың бастапқы кезеңдерінде жүзеге асырылады және төмендегідей қатынас түрлерін қамтиды: тақырыптық конференциялар, жеке кездесулер, баспасөз конференциялары, телефон арқылы келіссөздер, қоғамдық тыңдаулар, сондай-ақ қоғамдық пікірді зерттеу мен сауалнамалар жүргізу.
tab1111
«Самұрық-Энерго» АҚ климаттық күн тәртібі шеңберінде 2060 жылға қарай көміртекті бейтараптық жөніндегі ұлттық мақсаттарға қол жеткізуге үлес қосуға ұмтылады. Осыған байланысты Компания «Самұрық-Энерго» АҚ-ның 2060 жылға дейінгі энергияға көшу бағдарламасын әзірледі.
Компанияның энергияға көшуінің негізгі драйверлері климаттың өзгеруіне қарсы жаһандық үрдістер болды, соның ішінде:
1) 2015 жылдың желтоқсанында қабылданған және бүкіл әлем мемлекеттерін парниктік газдар шығарындыларын азайтуға ынталандыруға, сол арқылы жер атмосферасы температурасының 2℃-ден жоғары көтерілуін тежеуге үлес қосуға бағытталған Париж климаттық келісімі.
2) Халықаралық көміртекті реттеу және «Еуропаның жасыл пактісі» (European Green Deal) шеңберінде ЕО-да «Carbon Border Adjustment Mechanism» (CBAM) трансшекаралық көміртегі механизмін енгізу.
3) БҰҰ-ның жаһандық 17 тұрақты даму мақсаттарын, соның ішінде климаттың өзгеруіне қарсы күреске және қоршаған ортаны қорғауға бағытталған мақсаттарды ұстанушылық.
4)2021 жылғы 01 шілдеден бастап ҚР Экологиялық кодексін қатаңдату, оның шеңберінде атмосфераға парниктік газдар шығарындылары бойынша талаптар күшейтіліп, ҚР шығарындыларымен сауда жүйесі енгізілді.
5) Қазақстанның Метан шығарындыларын азайту жөніндегі жаһандық міндеттемеге қосылуы (Мемлекет басшысының 2023 жылғы желтоқсанда Дубайда өткен COP28 Дүниежүзілік Климаттық саммитіндегі мәлімдемесі).
tab1112
Энергияға көшу бағдарламасының мақсаты мен бағыттары
Компания генерациялау құрылымындағы ЖЭК және СЭС үлесін ұлғайту, төмен көміртекті технологияларды (CCUS, таза көмір технологияларын пайдалану және т.б.) пайдалану, энергия тиімділігін арттыру, офсеттік механизмдерді пайдалану және т. б. арқылы төмен көміртекті даму үшін мақсаттар қояды және ұзақ мерзімді пайымды әзірлейді. Климаттың өзгеруін шектеу жөніндегі жаһандық трендтердің маңыздылығына және дәстүрлі генерацияға негізделген қызметпен ұштасатын тәуекелдерге байланысты «Самұрық-Энерго» АҚ 2060 жылға дейінгі кезеңде Стратегиялық миссияны ұстана отырып, қоршаған ортаға өзінің теріс әсерін барынша азайтуға ұмтылатын болады:
«Біз елдің энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етеміз және орнықты даму мен ресурстарды тиімді басқару қағидаттарын ұстану арқылы энергияға жеделдетіп көшуге ықпал етеміз».
Бағдарламаның мақсаты - 2060 жылға қарай Компанияның таза көміртегі ізін азайту.
Энергияға көшу бағдарламасының негізгі бағыттары мен міндеттері:
Дәстүрлі энергетиканы жаңғырту
- Көмір ЖЭС-ін газға көшіру арқылы СО2 шығарындыларын азайту
Желілік инфрақұрылымды және реттеуді дамыту
- Энергетикалық желілерді жаңғырту және Smart Grid енгізу
- Энергияны жинақтау және маневрлік генерация жүйелерін дамыту
Шығарындыларды тиімді басқару
- Көмірді байыту және газға көшіру технологияларын енгізу
- Көміртекті ұстау және сақтау жүйелерін енгізу (CCUS)
- Энергия тиімділігі мен ресурстарды үнемдеуді арттыру
- «Жасыл» көлікті дамыту
- Көміртекті фермаларды құру және офсеттік жобаларды жүзеге
Тұрақты энергияға көшуге арналған қолдау шаралары
- Карбонды есепке алуды және цифрлық мониторинг жүйесін дамыту
- ҚР нормативтік-құқықтық базасын жетілдіру
- «Жасыл» қаржыландыруды тарту
- ESG критерийлеріне сәйкестікті қамтамасыз ету
- Өндірісті оқшаулау
Ағымдағы Бағдарлама және таңдалған бағыттар аясында Компания дамудың үш мүмкін болатын сценарийін қарастырады:
1) Business as usual (бизнес как обычно, далее – BAU) - (әдеттегідей бизнес, бұдан әрі – BAU) - негізгі сценарий айтарлықтай технологиялық жетістіктер мен жаңа климаттық саясаттар болмаған кезде Компанияның дамуын модельдейді
2) Декарбонизация – көміртегі ізін кезең-кезеңімен азайтуды көздейтін орташа декарбонизация сценарийі. Бұл сөзсіз мақсатты сценарий және оқиғаларды дамытудың оңтайлы нұсқасы болып табылады.
3) Терең декарбонизация – қысқа мерзімде көміртегі бейтараптығына қол жеткізудің өршіл жоспары. Шартты мақсатты болып табылады және қосымша шарттармен жүзеге асырылуы мүмкін.
Графикте үш сценарий бойынша ПГ төмендету бойынша жиынтық динамика ұсынылған. Графикте үш сценарий бойынша ПГ-ның төмендеуі бойынша жиынтық динамика ұсынылған.
Компания өзі үшін дамуды 2050 жылы көміртегі бейтараптығына қол жеткізудің нәтижесімен терең декарбонизация сценарийі бойынша анықтады.
Қосымша ақпаратпен Сіз қоса тіркелген материалдар арқылы таныса аласыз.
tab1113
Компания стратегиялық мақсаттарға қол жеткізудің ақылға қонымды кепілдігін қамтамасыз ету үшін климаттық тәуекелдерді басқару мәселелеріне көп көңіл бөледі. «Самұрық-Энерго» АҚ климаттық тәуекелдерді басқару үшін кең ауқымды іс-шараларды іске асырады. Климаттың өзгеру тәуекелдерін бағалау Компания стратегиясын әзірлеу, инвестициялық жобаларды бағалау, жылдық және орта мерзімді жоспарларды қалыптастыру үшін пайдаланылатын жағдайларды қалыптастыру кезінде ескеріледі.
Бағдарламаның даму сценарийлерін талдау аясында Компания климаттық физикалық және климаттық өтпелі тәуекелдерді анықтады.
Неғұрлым егжей-тегжейлі ақпаратпен Сіз қоса тіркелген материалдар арқылы таныса аласыз.
tab4446
1. Кіріспе
Парниктік газдардың шығарындылары бойынша корпоративтік есептіліктің ашықтығын, дәлдігін және толықтығын арттыру мақсатында 2025 жылы «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобы Scope 3 шығарындыларын есепке алу ауқымын кеңейтті және құн белгілеу тізбегіне байланысты жанама шығарындыларға кешенді түгендеу жүргізді. Жұмыс көміртегі ізін басқару жүйесін жетілдіруге, шығарындыларды азайту әлеуетін анықтауға және халықаралық тұрақты даму стандарттарына сәйкестікті арттыруға бағытталған.
2. Әдіснамалық база
Есептеулер халықаралық деңгейде танылған стандарттар мен ұлттық нормативтік актілерге сәйкес жүргізілді, соның ішінде:
- GHG Protocol. Technical Guidance for Calculating Scope 3 Emissions (WRI және WBCSD).
- ҚР Экология, геология және табиғи ресурстар министрі міндетін атқарушының 19.07.2021 ж. № 260 экономиканың реттелетін секторларындағы бенчмарктердің тізбесін бекіту туралы бұйрығы.
- ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 17.01.2023 ж. № 9 бұйрығы, мыналарды қоса алғанда:
- ЖЭС, ЖЭО қазандарынан және қазандықтардан бөлінетін ПГ шығарындыларын есептеу әдістемесі;
- 8-қосымша — көмір өндіру кезіндегі ПГ шығарындыларын есептеу әдістемесі.
- МГЭИК ПГ ұлттық түгендеу бойыншажетекші қағидаттары (IPCC), 2006 — 2-том, 4-тарау «Ұшатын шығарындылар».
- Шығарындылар коэффициенттерінің халықаралық электрондық базалары, мыналарды қоса алғанда:
Қолданылған әдістемелер деректердің салыстырмалылығын, есептердің ашықтығын және жанама шығарындылардың барлық тиісті санаттарын есепке алудың дұрыстығын қамтамасыз етеді.
3. Жүйенің шекаралары және Scope 3 санатының жарамдылығы
Scope 3 тікелей операциялық бақылау аймағынан тыс жерде пайда болатын, бірақ ұйымның қызметіне байланысты жанама шығарындыларды қамтиды. Жүйенің шекаралары шикізат өндіру мен э/э өндіруден бастап тасымалдауға, пайдалануға және кәдеге жаратуға дейінгі өнімдер мен қызметтердің толық өмірлік циклімен анықталады.
Түгендеу Топтың мынадай еншілес және тәуелді ұйымдарының шығарындыларын қамтыды:
- «1-ЕМАЭС» ЖШС
- «2-ЕМАЭС» АҚ
- «АлЭС» АҚ
- «АЖК» АҚ
- «Богатырь Көмір» ЖШС
- «Мойнақ СЭС» АҚ
- «Шардара СЭС» АҚ
- «Өскемен СЭС АЭС» ЖШС
- «Шүлбі СЭС АЭС» ЖШС
- «БЖЭС» ЖШС
- «Samruk Green Energy» ЖШС
- «Самұрық-Энерго» АҚ бас офисі
4. 2024 жылғы есептеулерге енгізілген Scope 3 шығарындыларының санаттары
Жанама шығарындыларды бағалау GHG Protocol-ға сәйкес барлық тиісті санаттар бойынша жүргізілді. Есептеулерге мынадай санаттар кіреді:
- Сатып алынған тауарлар мен қызметтер
- Сатып алынған күрделі тауарлар (жабдықтар)
- Scope 2-ге қосылмаған энергия («Богатырь Көмір» ЖШС-ға және «АЖК» АҚ-ға қолданылады)
- Сатып алынған тауарларды тасымалдау және тарату
- Қызмет процесінде түзілетін қалдықтар
- Іскерлік сапарлар
- Қызметкерлерді тасымалдау (жұмыс орнына дейін/жұмыс орнынан)
- Сатылған өнімді тасымалдау және жеткізу (Upstream) — «Богатырь Көмір» ЖШС-ға қолданылады
- Сатылған өнімді пайдалану – «Богатырь Көмір» ЖШС-ға қолданылады
- 13 санат — «Самұрық-Энерго» АҚ Бас кеңсесіне жалға берілген активтер
Маңызды емес немесе қолданылмайтын деп танылған санаттар
Талдау нәтижесінде мынадай санаттар үшін релеванттылықтың жоқтығы анықталды:
- 8-санат — жалға алынған активтер (upstream)
- 10-санат — сатылған өнімді өңдеу
- 12-санат — сатылған өнімді кәдеге жарату
- 14-санат — франшиза
- 15-санат — инвестициялар
Қолданылмаушылық өндірістік процестердің сипатына, сатылған өнімнің (электр энергиясы мен көмірді) қайта өңделмеуіне, жалға алынған активтердің барынша аз пайдаланылуына және ЕТҰ-да франчайзингтік немесе инвестициялық қызметтің болмауына байланысты.
5. Пайдаланылатын газдар және шығарындылардың құрылымы
Есептеулер GHG Protocol және Ұлттық әдістемелердің талаптарына сәйкес мынадайпарниктік газдар бөлінісінде жүргізілді:
- CO₂ (көміртегі қос тотығы)
- CH₄ (метан)
- N₂O (азот шала тотығы)
Барлық шығарындылар CO₂ эквивалентіне қайта есептелген шамамен ұсынылды.
6. Есептеулердің нәтижелері мен ауқымы
Scope 3 жанама шығарындыларына жүргізілген түгендеу мыналарға:
- ЕТҰ бойынша жанама шығарындылардың маңызды көздерінің толық тізбесін қалыптастыруға;
- әрбір қолданылатын Scope 3 санаты бойынша жалпы шығарындыларды сандық бағалауға;
- көміртегі ізінің корпоративтік дерекқорын кеңейтуге;
- есептіліктің халықаралық ESG стандарттарымен салыстырылуын қамтамасыз етуге мүмкіндік берді.
7. Scope 3 Scope 3 шығарындыларын сандық бағалау нәтижелері
Топтың барлық еншілес және тәуелді қоғамдары бойынша Scope 3 жалпы шығарындыларын есептеу нәтижелері төмендегі кестеде келтірілген.
Жүргізілген түгендеу нәтижелері бойынша Scope 3 парниктік газдарының жиынтық жалпы шығарындылары 2024 жылы «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобы бойынша: 547 907,720 Т CO₂-экв құрады.
Көрсетілген көрсеткіш Топтың бүкіл құн құру тізбегіндегі шығарындыларға жанама әсерінің ауқымын көрсетеді және көміртегі ізін азайтуға және корпоративтік ESG мақсаттарына қол жеткізуге бағытталған кейінгі басқару шешімдерінің негізін құрайды
8. ЕТҰ бойынша Scope 3 шығарындыларының негізгі көздерін талдау
2024 жылғы Scope 3 шығарындыларын бағалау шеңберінде еншілес және тәуелді ұйымдар үшін салымдарды санаттар бойынша бөлуге талдау жүргізілді. Кәсіпорындар бойынша негізгі тұжырымдар төменде келтірілді.
«Алатау Жарық Компаниясы» АҚ
Кәсіпорынның Scope 3 шығарындыларының жалпы көлеміне қосылған негізгі үлес 3 – санат - энергия тұтынудан бөлінген басқа жанама шығарындыларға байланысты. «Алатау Жарық Компаниясы» АҚ электр энергиясын таратушы болып табылады, осыған байланысты тұтынылған электр энергиясын, желілердегі ысыраптарды генерациялау үшін пайдаланылған отынның өмірлік цикліне байланысты шығарындылар басым үлеске ие.
«1-ЕМАЭС» ЖШС
«1-ЕМАЭС» ЖШС үшін 2024 жылы Scope 3 шығарындыларына негізгі үлес қосқан - 5-санат - қызмет процесінде түзілетін қалдықтар. Есепті жылы кәсіпорын қалдықтардың едәуір көлемін кәдеге жаратқан, бұл осы санат бойынша көрсеткіштердің өсуіне алып келді. Шығарындылар негізінен отын қалдықтарын, материалдарды және өндірістік қалдықтарды қамтитын қалдықтарды тасымалдау, өңдеу және орналастыру нәтижесінде қалыптастырылды.
«Алматы электр станциялары» АҚ
«Алматы электр станциясы» АҚ үшін Scope 3 шығарындыларының негізгі көздері - 4-санат (шикізат пен сатып алынған тауарларды тасымалдау) және 5-санат (қызмет қалдықтары) болды.
Кәсіпорында энергия өндіру үшін жұмсалатын негізгі отын көмір болып табылады, ол мыналарды анықтайды:
- отынды өндіру орындарынан станцияға дейін тасымалдауға байланысты елеулі шығарындылар;
- күл-қож материалдары мен ілеспе өндірістік қалдықтарды қоса алғанда, көмір жағудан түзілген қалдықтарды кәдеге жаратуға байланысты шығарындылар.
«Богатырь Көмір» ЖШС
«Богатырь Көмір» ЖШС Scope 3 шығарындыларының құрылымында ең көп үлес қосқан 3-санат (энергия тұтынудан басқа жанама шығарындылар) және 11-санат (сатылған өнімді пайдалану) болды.
- Кәсіпорын электр энергиясының ірі тұтынушысы болып табылады, ол тұтынылған электр энергиясын өндіру үшін пайдаланылған отынның өмірлік циклімен байланысты шығарындылардың айтарлықтай көлемін құрайды.
- Сонымен бірге «Богатырь Көмір» ЖШС өңірдегі ең ірі көмір өндіруші компаниялардың бірі болып табылады.
Осыған байланысты Scope 3 шығарындыларының едәуір үлесі «Сатылған өнімді пайдалану» санаты бойынша қалыптасады, яғни бұлар - түпкілікті тұтынушылар сатылатын көмірді жаққан кезде түзілетін шығарындылар.
tab4
«Самұрық-Энерго» АҚ жаңа технологияларға баса назар аударады:
«Самұрық-Энерго» АҚ тапсырысы бойынша «Назарбаев Универститеті» АБҰ негізінде «Таза көмір технологиялары» ғылыми лабораториясы құрылды;
Ұлттық және халықаралық жобаларға/бастамаларға/қауымдастықтарға қатысу
1) Компания «Қазақстан электр энергетикалық қауымдастығы» ЗТБ мүшесі болып табылады.
2) Компания «Kazenergy» Қазақстан мұнай-газ және энергетика кешені ұйымдарының қауымдастығы» ЗТБ мүшесі болып табылады.
tab41
Еңбекті қорғау
Сайтқа кіргеніңіз үшін алғыс білдіреміз. Сіздердің пікірлеріңіздің біз үшін маңызы зор, оларды жұмыс барысында ескереміз. Ұсыныстарыңызды «Пікірлер мен ұсыныстар» қосымша бетіне өту арқылы қалдыра аласыздар. Бірлесіп жұмыс істеуге қуаныштымыз!
«Еңбекті қорғау» департаменті
«Самрук-Энерго» АҚ Басқарма Төрағасының үндеуі
tab43
«Самұрық-Энерго» АҚ Басқарма төрағасының және еншілес тәуелді ұйымдардың бірінші басшыларының HEALTH & SAFETY саласындағы қол қойылған міндеттемелері
tab5
Біздің ұстаным
Еңбекті қорғауды басқару жүйесінің тиімділігін арттыру мақсатында Компания мынадай ішкі корпоративтік стандарттарды әзірлеп, қабылдады:
- еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы саясат;
- жазатайым оқиғалар туындаған кездегі ақпарат беру қағидалары;
- Қоғамның еншілес және тәуелді ұйымдары ISO 45001 талаптарына сәйкестігіне сертификатталды.
«Самұрық-Энерго» АҚ денсаулық сақтау және еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында көшбасшылыққа ұмтылады.
Компания басшылығы негізгі ресурс адамдар екенін түсінеді. Еңбек жағдайларын жақсарту, жаңа озық технологияларды енгізу, қызметкерлерді сапалы оқыту бөлігінде еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы саясатты тиімді іске асыру Қоғамның ғана емес, сондай-ақ республикамыздың да әл-ауқатының кепілі болып табылады.
Қоғам Қазақстан Республикасының еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы заңнамасының талаптарына, сондай-ақ денсаулық сақтау мен еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы халықаралық стандарттарға сәйкес болуға міндеттенеді.
tab51
Қоғамның еңбекті қорғау саласындағы қызметі
Еңбекті қорғау - Еңбекті қорғау көптеген нормативтік, құқықтық, әлеуметтік- экономикалық, санитарлық, емдік, профилактикалық, оңалту және басқа да шаралар мен талаптардан тұратын өндірістік процесс барысында жұмысшылардың өмірлік көрсеткіштерінің сақталуын қамтамасыз ететін іс-қимыл бағытын білдіреді.
Қауіпсіздік техникасы - жұмыс берушінің қызметкердің еңбек міндеттерін орындауы процесінде қауіпсіз жағдайлар жасауға бағытталған бірқатар іс-шаралары.
Қоғамның жоғары басшылығы мақсаттар мен міндеттерді іске асыру тиімділігін арттыру үшін еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау мәселелеріне жеке бейілділігін көрсету арқылы еншілес және тәуелді ұйымдардың бірінші басшыларының тартылу деңгейін арттыру қажет екенін түсінеді.
Жүзеге асырылатын іс-шаралар:
персоналдың зиянды еңбек жағдайларындағы жұмыспен қамтылуына мониторинг жүргізу (жұмыс орындарын аттестациядан өткізу, өндірістік бақылау жүргізу);
кәсіпорын қызметкерлерінің жеке және ұжымдық қорғану құралдарымен қамтамасыз етілуін бақылау;
еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау мәселелері бойынша еншілес және тәуелді ұйымдарға әдістемелік және ақпараттық көмекті жүзеге асыру;
өндірістегі жазатайым оқиғаларды ашық тіркеу жүйесіне мониторинг жүргізу;
жеке жауапкершілік жүйесіне мониторинг жүргізу (қауіпсіздік талондары);
әлеуетті-қауіпті оқиғалар туралы хабарлағаны үшін қызметкерлерді көтермелеу тетіктері әзірленді;
орын алған оқиғалардың түпкілікті (жүйелі) себептерін анықтау мақсатында жазатайым оқиғаларға ішкі тергеу жүргізуге қатысу;
жазатайым оқиғаларға әкеп соқпаған ықтимал қауіпті оқиғаларды есепке алу және тергеу;
Қоғамның еншілес және тәуелді ұйымдарында еңбекті қорғау мәселелерін қадағалайтын бөлімшелердің мамандарымен өндірістік объектілерде еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау мәселелері бойынша кеңестер өткізу;
IOSH, NEBOSH курстарында бірінші басшылар мен еңбекті қорғау мамандарының оқуын бақылау:
еңбек қауіпсіздігі және Еңбекті қорғау саласындағы оқыс оқиғалар мен бұзушылықтарды тіркеудің бірыңғай автоматтандырылған жүйесінің тұжырымдамасы әзірлеу;
Алдыңғы қатарлы компаниялармен Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы меморандум жасасу бойынша жұмыс жүргізу;
Қоғамның компаниялар тобы бойынша еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласында конкурс өткізу;
tab6
Іске асырылатын жобалар
Қоғам іске асыратын жобалар:
«Кешенді қауіпсіздікті басқарудың жаңа моделін енгізу» жобасы
Мақсаты:
- Қауіпсіз еңбек мәдениетіне саналы көзқарас, басшылар мен қызметкерлердің қауіпсіздікке деген адалдығы, көшбасшылығы мен жауапкершілігі негізінде еңбекті қорғауды басқару жүйесін жақсарту, кейіннен жарақат алу деңгейін төмендету.
Пайдасы:
- Қауіпсіздік мәдениетін арттыру / персоналды еңбекті қорғау мәселелеріне тарту; хабарламалар/өтініштер саны (ықтимал қауіпті оқиғалар туралы, қауіпті / қауіпсіз мінез-құлық туралы);
- Жарақат көрсеткіштерінің төмендеуі (LTIFR);
- Еңбекті қорғауды басқару жүйесінің тиімділігін бағалауды арттыру.
- Еңбекті қорғауды басқару жүйесінің тиімділігін бағалауды арттыру.
Мақсаты:
- Инциденттерді тіркеу мен тергеудің қолжетімді және ашық автоматтандырылған жүйесін енгізу есебінен қызметкерлердің қауіпсіздік мәдениетінің деңгейін арттыру арқылы өндірістік жарақаттану деңгейін төмендету
Пайдасы:
- Сәйкессіздіктерді тіркеу және тергеу, түзету іс-қимылдарының жоспарын қалыптастыру. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша жүргізілетін ішкі тексерулерді тіркеу;
- Көшбасшылық мінез-құлық қауіпсіздік аудитін, оқытуды бақылауды, сертификаттауды және кадрларды даярлауды тіркеу;
- Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы бизнес-процестерді автоматтандыру.
«Тиімділік пен ақпараттандыруды басқаруды визуализациялау» жобасы
Мақсаты:
- Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау мәселелері бойынша жоғары буын басшыларының хабардарлығын арттыру
Пайдасы:
- ЕТҰ бірінші басшыларының еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау мәселелері бойынша тартылуы;
- Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жүйесін басқарудың тиімділігін арттыру.
tab8
Өндірістік жарақат алу статистикасы
Қоғам үздік әлемдік тәжірибелерді енгізумен қатар, қойылған міндеттерді іске асыру үшін барлық қажетті шараларды қабылдауда. Жоғарыда көрсетілген жобаларды іске асыру қазіргі уақытта өндірісте орын алған/тіркелген жазатайым оқиғалардың аралық нәтижелерін көрсетеді. 2010 жылдан бастап 2023 жылдың аяғына дейін кезеңді қоса алғандағы жарақат алу статистикасы графикалық бейнеде көрсетілген.
Өндірісте болған жазатайым оқиғалардың түрлері мен негізгі себептері:
- Қауіпті сәйкестендіру және тәуекелді бағалау жеткіліксіз.
- Жәбірленушінің құлауы
- Қозғалатын, ұшатын, айналатын заттар мен бөлшектердің әсері
- Жәбірленушінің жеке абайсыздығы
- Жұмыс өндірісін қанағаттанарлықсыз ұйымдастыру
- Желілік персоналды дұрыс бақыламау
- Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау қағидаларын бұзу
tab82
Пікірлер мен ұсыныстар
Барлық пікірлер мен ұсыныстарды төмендегі нысанның көмегімен жібере аласыздар:
tab83
Бейне талдау жүйесі
Бүгінгі күні өндірістік қауіпсіздікті қамтамасыз етуде жаңа технологиялар, атап айтқанда, өндірістегі бұзушылықтар мен жазатайым оқиғаларды анықтау және алдын алу үшін жасанды интеллектті қолдану ойдағыдай енгізілді. Қазіргі кезде мынадай жобалар сынақтан сүрінбей өтіп, іске асырылды: жұмыс орындарындағы бейне аналитика, көлік құралдарын басқарудағы бейне аналитика, сондай-ақ бейнекамералары бар ақылды каскалар. Қоғамның АЖК, АлЭС, Богатырь Көмір, Шүлбі СЭС және Өскемен СЭС сияқты 5 ЕТҰ - сында осы технологиялар қолданылды. Егер нақтылап айтатын болсақ, онда:
- АлЭС-те барлық жұмыс орындары бойынша 1200 стационарлық бейнекамера орнатылған, олар нақты уақыт режимінде қызметкерлердің қауіпті әрекеттерге баруын, жеке қорғаныс құралдары мен арнайы киімдерді қолданбай жүргенін бақылауға мүмкіндік береді. Жүйе бұзушылықтың сипатын анықтауға ғана емес, сонымен бірге Face ID көмегімен бұзушының өзін анықтауға, тиісті хабарламаны тікелей басшының компьютеріне және қызметкердің ұялы телефонына жіберуге мүмкіндік береді. Ай сайын 1065 бұзушылық анықталады. Ағымдағы жылы жұмыс орындарын тағы 400 стационарлық бейнекамерамен жабдықтау жоспарлануда.
- Богатырь Көмірде 2025 жылғы 23 маусымда «Антисон» ауыр жүк техникасы жүргізушілері үшін бейнеаналитика технологиясы іске қосылды, барлық самосвалдарға (60 жиынтық) орнатылды. Бұл жүйе жүргізушінің қауіпті әрекеттерін дәл анықтауға мүмкіндік береді, атап айтқанда: ұйықтап кету, темекі шегу, бағдардан шығып кету, телефонмен сөйлесу. Жоғарыда айтылғандардың бірі анықталған жағдайда, жүргізушінің орындығына діріл қозғалтқышы орнатылады, ол қосылған кезде жүргізушіге оның қате әрекеттері туралы еске салады, сондай-ақ кабинада дыбыстық ескерту де іске қосылады және басқару пультіне бұзушылықтың бейнесі мен фотосуреті бар бұзушылықтарды анықтау туралы сигнал келіп түседі. 2025 жылдың 1 шілдесінен бастап 1392 бұзушылық анықталды, бұл көліктегі жазатайым оқиғалар мен оқиғалардың ықтималдығын нақты азайтуға мүмкіндік береді.
- АЖК 2025 жылдың қаңтар айынан бастап бейнекамерасы мен жасанды интеллектісі бар каска болып табылатын «Ақылды каска» жүйесін ойдағыдайі енгізді. Қазірдің өзінде 31 жиынтық енгізілді. Бұл каскалар ЖҚҚ-ны қолданбау, арнайы киімді кимеу, қауіпті аймақтарға өту жағдайларын анықтауға, сондай-ақ кері байланысты пайдалануға мүмкіндік береді. Яғни, жұмыс процесін қашықтықтан бақылаушы нақты уақыт режимінде микрофонның көмегімен нұсқау бере алады. Ақылды каскалардың көмегімен ай сайын 3-4 бұзушылық анықталады. 2025 жылы тағы 100 жиынтық сатып алу жоспарлануда.
- Шүлбі және Өскемен СЭС 2025 жылғы 4 наурызда 360 градусқа бейне түсіруге мүмкіндік беретін бейнетіркегіштер болып табылатын «Жүргізушіге көмек» жүйесін енгізді. Олар 9 автокөлік құралына орнатылды. Бұл жүйе жүргізушінің жылдамдықты жоғарылатқанын, ұйықтап кеткенін, бағдардан ауытқығанын, жол белгілерінің қиылысын бұзғанын, темекі шеккенін, қауіпсіздік белдігін таққан-тақпағанын бақылауға мүмкіндік береді. Жүйені енгізу басталғаннан бері бұзушылықтар саны 12 болды, бүгінгі күні бұл көрсеткіш 3-еу болы. Яғни, 4 есе төмендеді. Автокөлік құралдарын тағы 6 жиынтықпен жабдықтау жоспарлануда.
Өндірістік қауіпсіздік процестерін басқаруда осындай жаңа жүйелерді қолдану қазірдің өзінде қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі маңызды элементтердің біріне айналды, бұны Самұрық-Энерго да қолданып келеді.
Жасанды интеллектке негізделген озық бейне аналитика жүйесімен бірге бейнежазбасы бар жаңа технологияларды енгізу еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәсілін түбегейлі өзгертетін стратегиялық қадам болып табылады. Бұл авариялық жағдайлар мен жазатайым оқиғалардың туындау ықтималдығын барынша азайтуды қамтамасыз етеді, ол «Самұрық-Энерго» АҚ қызметкерлерінің өмірі мен денсаулығын сақтаудың негізгі факторы болып табылады. Біз үшін жұмысшыларымыздың үйге аман-есен оралуы маңызды.
АлЭС нысандарында 1200-ден астам “ақылды” бейнекамера орнатылды
- «АлЭС» АҚ өндірістік қауіпсіздікті арттыру мақсатында жасанды интеллект пен видеоаналитикаға негізделген заманауи жүйені енгізді. Бүгінде нысандарда 1200-ден астам IP-камера, смарт турникеттер, алкотестерлер мен Face ID жүйелері орнатылған.
- Жаңа жүйе не береді?
- Қауіптерге дер кезінде әрекет ету
- Еңбекті қорғау талаптарын бұзуды анықтау (ЖҚҚ - жеке қорғаныс құралдарының болмауы, қауіпті аймақтарда рұқсатсыз жүру, бөгде заттар)
- Қызметкерлердің қозғалысын қадағалау, процестердің ашықтығын қамтамасыз ету.
- 2025–2026 жылдары АлЭС өндірістік объектілерінің қауіпсіздік жүйесіне дрондарды, дабыл жүйелерін интеграциялауды жоспарлап отыр.
- Мақсатымыз — еңбек қауіпсіздігі ережелерін 100% сақтау және жарақаттану деңгейін нөлге дейін түсіру!
tab10
«Самұрық-Энерго» АҚ еліміздің энергия жүйесінде маңызды рөл атқаратын электр энергиясының жетекші өндірушісі болып табылады.
«Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес, Қоғамның мемлекеттік энергетикалық тізілімнің субъектілері болып табылатын барлық еншілес тәуелді ұйымдарында мамандандырылған аккредиттелген ұйымдарды тарта отырып, энергия аудиттері жүргізіледі.
Энергия тиімділігі мен энергия үнемдеуді арттыру мәселелерін шешпейінше, экономиканы дамытудың тұрақты моделін құру мүмкін емес.
Энергия ресурстарын тиімді және ұтымды тұтыну саясаты оларды тұтынудың өсуін тежеуге және қоршаған ортаға тигізетін әсерінің деңгейін айтарлықтай азайтуға тиіс.
2024 жыл «Самұрық-Энерго» АҚ үшін тұрақты өсу, стратегиялық шешімдер мен маңызды жетістіктер жылы болды. Энергия үнемдеу – тұрақты дамудың негізгі факторларының бірі болып табылады және де біз осы бағытта қандай нәтижелерге қол жеткізгенімізді мақтан тұтамыз. Энергетикалық тиімділікті арттыруға және ресурстарды ұтымды пайдалануға бағытталған барлығы 67 іс-шара орындалды. Бұл 1,2 млрд теңгеден астам қаржыны үнемдеуге мүмкіндік берді. Аталған нәтижелер командалық жұмыстың, жаңа технологиялардың және тиімділіктің тұрақты мониторингінің арқасында мүмкін болды. Біз қол жеткізген жетістіктерге тоқталмақпыз және энергияны тұтынуды одан әрі жауапкершілікке айналдыру үшін жаңа бастамалармен жұмыс істеп жатырмыз.
2025 жылға және орта мерзімді келешекке арналған жоспарлар
- Келесі негізгі бағыттар бойынша қазіргі заманғы сын-қатерлер мен тұрақты даму басымдықтарын ескере отырып, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бағдарламасын жаңарту жоспарлануда:
- Электр энергиясын, жылуды, көмірді және басқа ресурстарды пайдалануды оңтайландыру.
- Жабдықтардың, инженерлік жүйелер мен өндірістік процестердің энергия тиімділігін арттыру.
- Энергия ресурстарына шығындарды азайту.
- Өндірістік қызметтің экономикалық тиімділігін арттыру.
- Парниктік газ шығарындыларын азайту.
- Қоршаған ортаға теріс әсерді азайту.
- Қазіргі заманғы энергия үнемдейтін технологиялар мен жабдықтарды енгізу.
- Энергияны үнемдейтін шешімдерге көшу (жарықдиодты жарықтандыру, автоматтандырылған басқару жүйелері және т.б.).
- Қызметкерлер мен халықты хабардар ету және оқыту.
- Ресурстарды жауапты және ұтымды тұтынуды ынталандыру.
- Ықтимал энергетикалық дағдарыстар мен сыртқы тәуекелдерге төзімділікті нығайту.
- Энергия үнемдеуге және энергия тиімділігін арттыруға бағытталған, күтілетін экономикалық әсері 1 млрд теңгеден асатын жалпы 65 іс-шараны іске асыру жоспарланып отыр.
tab11
Біздің ұстаным
«Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобы мүдделі тараптармен тиімді өзара іс-қимыл жасаудың маңыздылығын толық түсінеді.
Компанияда қолданылатын транспаренттілік және әлеуметтік жауапкершілік қағидаттарына сүйене отырып, «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобы мүдделі тараптармен тиімді өзара іс-қимыл жасай отырып, орнықты дамудың мынадай деңгейлерін қамтамасыз етеді, мұнда Компания да, оның мүдделі тараптары да, қоғам да ішкі және сыртқы мүдделі тараптардың қажеттіліктерін, болжамдары мен пікірлерін; мүдделі тараптар тұрғысынан қиындықтар мен перспективаларды; ішкі және сыртқы мүдделі тараптарды толғандыратын ең маңызды мәселелерді тануға, айқындауға және талдауға мүмкіндік алады.
Мүдделі тараптармен АА1000 сериясы, GRI стандарттарына және басқа да үздік тәжірибелерге негізделген жауапты, ойластырылған және ұтымды өзара іс-қимыл жасау тәсілі Компанияның стратегиялық дамуын және оның қызметін жетілдіру жолдарын дұрыс таңдауға ықпал етеді.
«Самұрық-Энерго» АҚ-ның мүдделі тараптармен өзара іс-қимылы Компанияның өз клиенттері мен қызметкерлерінің, серіктестері мен жеткізушілерінің дамуына, болашағына инвестиция салуға дайындығына, Компанияның да, сондай-ақ жергілікті қоғамдастықтардың да тұрақты дамуын қамтамасыз етуге, Компанияның қатысуы аумағы үшін маңызды салаларға әлеуметтік инвестицияларды жүзеге асыруға, сыртқы және ішкі қауіп-қатерлерге барабар және икемді жауап беру үшін барлық тұлғалармен өзара іс-қимылды дамытуға дайын болуына негізделген.
Стейкхолдерлермен өзара іс-қимылдың тиімділігін арттыру шеңберінде «Самұрық-Энерго» АҚ компанияның бүкіл тобы үшін коммуникациялық стратегияны енгізді, ол корпоративтік коммуникацияларға қатысты бірыңғай тәсілді көздейді, мақсатты аудиторияны, коммуникация қағидаттарын, медиа-жоспарлауды, дағдарысқа қарсы ден қоюды, ішкі және сыртқы PR құралдарын және Компанияның сыртқы жайғасымын айқындауды көздейді. Компанияның орнықты даму саласындағы нұсқаулығы стейкхолдерлермен өзара іс-қимыл саласындағы саясатты және өзара іс-қимыл әдістемесін айқындайды.
Мүдделі тараптармен корпоративтік байланыс саясаты, мүдделі тараптарды анықтау, әсерді бағалау және маңызды тақырыптарды анықтау Директорлар кеңесі деңгейінде бекітіліп, бақыланады.
Мүдделі тараптармен өзара іс-қимыл жөніндегі бастамалар мен жоспарларды іске асыруды, сондай-ақ олардың мониторинг жүргізуді Компания Басқармасы қамтамасыз етеді.
Жыл сайын Басқарма директорларды мүдделі тараптармен өзара іс-қимыл жөніндегі қызмет нәтижелерімен хабардар етеді.
Директорлар кеңесі мен Басқарма жанындағы арнайы құрылған комитеттер өз қызметінің бағыттары бойынша мүдделі тараптармен өзара іс-қимыл жүйесін қадағалайды.
Компания мүдделі тараптармен өзара іс-қимыл жасаудан алатын нәтижелер орнықты даму саласындағы тиімді және тексерілген саясаттың негізі болып табылады, оның шеңберінде Компания мүдделі тараптар мен Компанияның стратегиялық міндеттері арасындағы оңтайлы теңгерімді сақтай отырып, Компанияның қатысу аймақтарында экономикалық өсуді қамтамасыз ету үшін өндіріс, экологиялық бастамалар, еңбек қауіпсіздігі және әлеуметтік саладағы озық тәжірибелерді енгізу арқылы орнықты даму аспектілерін кеңінен қолдануға ұмтылады.
Мүдделі тараптармен өзара іс-қимыл әлеуметтік капиталды ұлғайтуға, тәуекелдердің алдын алуға және мейлінше азайтуға, сондай-ақ дамудың жаңа мүмкіндіктерін анықтауға мүмкіндік береді.
tab1666
Мүдделі тараптармен өзара іс-қимыл жүйесін бағалау
Компания үшін сыртқы да, сондай-ақ ішкі де стейкхолдерлердің барлығын да тыңдау өте маңызды. Компания өз қызметкерлерінің және стейкхолдерлердің этика мен адалдықтың жоғары стандарттарын және заңнаманың барлық нормаларын сақтауын талап етеді.
Барлық мүдделі тұлғалар кез келген ұрлық, алаяқтық, сыбайлас жемқорлық, бизнесті жүргізудің базалық қағидаттарын, Мінез-құлық кодексін немесе ҚР заңнамасының нормаларын бұзу орын алған немесе болжанатын фактілер туралы хабарлай алады, сондай-ақ өз ұсыныстарын мынадай тәсілдермен жібере алады:
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
Жедел желі https://www.samruk-energy.kz/ru/navigation-and-support/hotline |
Барлық стейкхолдерлерге арналған кері байланыс https://www.samruk-energy.kz/ru/navigation-and-support/feedback-all/feedback |
Уақытша жұмыскерлер не компаниялар тобымен еңбек қатынастарында тұрмайтын адамдар және іске асырылатын жобалар бойынша өзге де мүдделі тұлғалар үшін кері байланыс https://www.samruk-energy.kz/ru/navigation-and-support/feedback-all/feedback-other |
Басқарма Төрағасының блогы https://www.samruk-energy.kz/ru/navigation-and-support/chairmans-blog |
Омбудсмен https://www.samruk-energy.kz/ru/company/corporate-governance/corporate-governance-main/ombudsman |
Жылдық есеп бойынша сауалнама |
Компания барлық кері байланыс арналары бойынша келіп түсетін хабарламаларға тұрақты негізде мониторинг жүргізеді және мүдделі тараптармен өзара іс-қимылдың тиімділігін арттыру үшін жыл сайын Директорлар кеңесіне талдау мен мониторинг нәтижелерін ұсынады.
Компания өтініштердің, стейкхолдерлер қозғайтын тақырыптардың, олардың алаңдаушылық салаларының, Компанияның уақтылы жауап беруінің статистикасын талдайды және стейкхолдерлермен өзара іс-қимыл жүйесін жақсарту үшін ұсыныстар әзірлейді.
Талдау нәтижелері мынадай міндеттерді жүзеге асыруға ықпал етеді:
1) тиісті деңгейдегі басшыларды қозғалатын мәселелер мен проблемаларды шешуге тарту, жұмысты жақсарту үшін ұсыныстарды есепке алу;
2) сыртқы мүдделі тараптардың, жұртшылықтың және жекелеген азаматтардың алаңдаушылығына қатысты алдын алу шараларын талдау және қабылдау;
3) әлеуметтік жауапты энергия холдингі ретінде Компанияға деген сенімді сақтау.
«Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобына шағымдар мен өтініштердің орталықтандырылған деректер базасы жұмыс істейді, оның негізінде Компания жыл сайын барлық еншілес және тәуелді ұйымдар бойынша өтініштердің барлық түрлерін талдайды. Талдау нәтижелері жыл сайын Директорлар кеңесінің назарына жеткізіледі.
Өтініштердің басым бөлігі сатып алу рәсімдері, еңбекақы, сыйақылар мен өзге де төлемдер, тәртіптік жазаларды жою, сондай-ақ міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын қайта есептеу мәселелеріне қатысты болды.
Сонымен қатар, өтініш иелері тәртіптік жауапкершілікке тарту туралы бұйрықтарды жою, еңбек процесін ұйымдастыру, еңбекті қорғау және еңбек заңнамасының талаптарының сақталуы мәселелерін көтерді. Әдепке сай емес мінез-құлық пен лауазымдық өкілеттіктерді асыра пайдалану фактілеріне қатысты да өтініштер тіркелді.
Расталған сәйкессіздіктер мен бұзушылықтар бойынша тиісті шаралар қабылданды. Барлық өтініштердің құпиялығы мен анонимдігіне кепілдік беріледі.
tab177
САУАЛНАМА
Құрметті оқырман!
Егер Сіз компанияның 2021 жылғы қызметінің қорытындылары туралы жылдық есеппен таныссаңыз және «Самұрық-Энерго» АҚ-ның келесі Жылдық есебінде Сізді қызықтыратын тақырыптардың толық ашылуы үшін ұсынылып отырған сауалнамаға жауап бергеніңіз үшін алғысымызды білдіреміз!
tab12
2011 жылы «Самұрық-Энерго» АҚ компаниясы өзінің стратегиясы мен күнделікті қызметінде БҰҰ Жаһандық шартының 10 қағидатын ұстанатынын және БҰҰ Жаһандық шартының мүшесі болып табылатынын мәлімдеді.
Компания мынадай қағидаттарды орындауды өз міндетіне алады:
|
Адам құқықтарын сақтау саласында |
• халықаралық қоғамдастық жариялаған адам құқықтарының сақталуына қолдау көрсету және оларды құрметтеу • адам құқықтарын бұзылуына қатыспаушылықты қамтамасыз ету |
|
Еңбек қатынастары саласында |
• қауымдастықтардың еркіндігіне қолдау көрсету және іс жүзінде ұжымдық шарт жасасу құқығын тану • мәжбүрлі еңбектің барлық түрлерін жою • балалар еңбегін түбірімен жоюды қолдау • еңбек және жұмыспен қамту саласындағы кемсітушілікті жоюды қолдау |
|
Қоршаған ортаны қорғау саласында |
• қоршаған ортаға жағымсыз әсерлердің алдын алуға ықпал ету; қоршаған ортаның жай-күйі үшін жауапкершілікті арттыруға бағытталған бастамаларды көтеру • экологиялық таза технологияларды дамыту мен таратуға ықпал ету |
|
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласында |
• сыбайлас жемқорлықтың барлық түрлеріне, соның ішінде бопсалау мен парақорлыққа қарсы тұру |
БҰҰ Жаһандық шартына қосылу аясында, Компания https://www.unglobalcompact.org/ сайтында қол жеткізілген прогресс туралы хабарламаны жыл сайын жариялайды.
tab14
2019 жылы 8 наурызда «Самұрық-Энерго» АҚ әйелдердің құқықтары мен мүмкіндіктерін кеңейтудің 7 қағидатына қолдау көрсету туралы мәлімдемеге қол қойды.
Бұл құжат орнықты дамудың негізгі элементі, сондай-ақ әйелдер мен ерлерге тең мүмкіндіктер ұсынатын компаниялар неғұрлым табысты болатынына әрі жақсы нәтижелерге қол жеткізетініне сенімділік ретінде гендерлік теңдік қағидаттарын ұстанатынын айқындайды. Қойылған мақсатқа жету үшін Компанияда іс-шаралар жоспары іске асырылады.
БҰҰ-әйелдер және БҰҰ Жаһандық шарты серіктестігінің бастамасы бойынша әзірленген құжат әйелдердің жұмыс орындарындағы, бизнес пен қоғамдағы құқықтары мен мүмкіндіктерін кеңейтуге ықпал ететін мынадай жеті қағидатты айқындайды:
1-қағидат Компания басшылығы деңгейінде гендерлік теңдікті қамтамасыз ету жөніндегі шараларға белсенді қолдау көрсету
2-қағидат Тең мүмкіндіктер, инклюзия және кемсітушіліктің болмауы
3-қағидат Денсаулық, қауіпсіздік және зорлық-зомбылықтан азат болу
4-қағидат Білім беру және біліктілікті арттыру
5-қағидат Кәсіпорынды дамыту, өткізу әдістері және жеткізу тізбегі
6-қағидат Жұртшылықтың қатысуы және қоғамдастық деңгейіндегі көшбасшылық
7-қағидат Ашықтық, көрсеткіштердің сандық бағасы және есептілік
Бүгінде қазақстандық ірі электр энергетикалық холдингтің компаниялар тобында 4600-ге жуық әйел еңбек етуде. Оның ішінде 630-дан астамы басшылық лауазымдарда.
| Көрсеткіш | 2023 | |
|---|---|---|
| ерлер | әйелдер | |
| Топ-менеджерлер | 58 | 7 |
| Басшылар | 1 892 | 477 |
| Мамандар | 1 260 | 1 788 |
| Қызметкерлер | 10 063 | 2 347 |
tab15
Біздің ұстаным
Біз қоғамдық дамуға қосатын үлесімізді сезінетіндіктен, әлеуметтік жауапкершілік «Самұрық-Энерго» АҚ Даму стратегиясының ажырамас бөлігі болып табылады. Әлеуметтік корпоративтік жауапкершілік жобалары қауіпсіз және жайлы еңбек шарттарын қамтамасыз етуге бағытталады.
Адам ресурстарын басқару" департаменті әлеуметтік жауапкершілік аясында төмендегідей міндеттер бойынша жұмыс істейді:
- Қызметкерлер үшін тартымды жағдайлар жасау;
- Ішкі таланттарды ұстап қалу және жоғары кәсіби кадрларды тарту;
- Компанияда әлеуметтік кепілдіктер мен әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз ету.
Қоғам өзіне міндеттемелер қабылдайды:
- Әлеуметтік әріптестік және ұжымдық-шарттық реттеу қағидаттарын нығайту және дамыту;
- Білікті қызметкерлерді ұстап қалу, тарту және «Самұрық-Энерго» АҚ-ның персоналы үшін ынталандыру жағдайларын тудыру мақсатында әлеуметтік төлемдерді жүзеге асыру.
- Әлеуметтік тұрақтылықты арттыру;
- Топ-менеджмент. Негізгі лауазымдарға орналастыру мақсатында жоғары әлеуетті мамандар пулын қалыптастыру;
- Жұмыс берушінің брендін арттыру.
«Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобы сыртқы нарықтан жоғары білікті кандидаттарды тартуға мүмкіндік беретін бәсекеге қабілетті әлеуметтік пакет ұсынуға ұмтылады. Өтемақылар мен жеңілдіктер қызметкерлер мен олардың отбасыларының әл-ауқаты мен әлеуметтік қорғау деңгейін арттыруға арналған. «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобының қызметкерлеріне жасалған ұжымдық шарттарға сәйкес берілетін әлеуметтік төлемдер мен жеңілдіктердің қатарына мыналар кіреді:
- демалысқа, баланың туылуына, үйлену тойына, жерлеуге (қызметкер мен жақын туыстарына), зейнеткерлерді емдеуге, төтенше жағдайларда және т. б. материалдық көмек;
- табысынан айырылуына байланысты материалдық көмек (жүктілік және босану бойынша демалыс, жаңа туған баланы асырап алуға байланысты демалыс)
- ерікті медициналық сақтандыру;
- қызметкерлер мен балаларды шипажайлық-курорттық емдеу;
- мерейтойға байланысты біржолғы көтермелеу – 50, 60 және 70 жыл, мерекелік, мәдени-бұқаралық және спорттық іс-шараларды өткізуге арналған шығыстар, балаларға арналған жаңа жылдық сыйлықтар және т. б.;
- несиелерді төлеу;
- асыраушысының зақымдануы мен жоғалуы үшін жәрдемақы.
Персоналдың әлеуметтік тұрақтылығы мен жұмысқа деген ынталандыру көрсеткіштерін жыл сайын өлшеу қызметкерлердің бейілділігі мен сенімін, персоналдың әлеуметтік әл-ауқаты мен ынтасын арттыру, еңбек жағдайларын және персоналдың еңбек қызметімен байланысты процестерді жақсарту, коммуникация жүйелерін дамыту және кез келген өзгерістер туралы хабардар ету бойынша шараларды уақтылы қабылдауға мүмкіндік береді.
2023 жылы «Әлеуметтік өзара іс-қимыл және коммуникациялар орталығы» ЖМ «Самұрық-Энерго» АҚ корпоративтік орталығының қызметкерлері арасында қызметкерлердің әл-ауқатының төрт элементі: денсаулық, ынталылық, әлеуметтік әл-ауқат, физикалық және психикалық хал-ахуал, қаржылық әл-ауқат негізінде қызметкерлердің әл-ауқат деңгейін бағалау үшін сауалнама жүргізді. Сауалнама нәтижелері бойынша қызметкерлердің әлеуметтік әл-ауқатының жалпы индексі 43% құрады, бұл «қанағаттанарлық» деңгейіне сәйкес келеді. Әлеуметтік қолайлылық индексі - 72 %.
«Самұрық-Энерго» АҚ-да әлеуметтік тұрақтылық деңгейін талдау мақсатында Samruk Research Services әдістемесі негізінде 2023 жылы өндірістік персонал арасында әлеуметтік зерттеу жүргізілді. Сауалнамаға сәйкес, «Самұрық-Энерго» АҚ-да SRS интегралдық көрсеткіші 59% құрады.
tab16
Біздің қызметіміз
Әлеуметтік корпоративтік жауапкершілік жобалары қауіпсіз және жайлы еңбек жағдайларын қамтамасыз етуге, кәсіби дамуға, тұрғын үй проблемаларын шешуге және қызметкерлер мен олардың отбасыларының өмір сапасын жақсартуға, ардагерлер мен зейнеткерлерді материалдық қолдауға, әлеуметтік қоғамдастықтарды қолдауға бағытталған.
««Самұрық-Энерго» АҚ Қазақстан Республикасы аумағындағы ірі жұмыс берушілердің қатарына кіреді. 2023 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобындағы қызметкерлердің тізімдік саны 17 892 адамды құрады.
«Самұрық-Энерго» АҚ қызметінің өндірістік ерекшелігіне байланысты өндірістің негізгі учаскелеріне ер адамдар тартылды, олардың үлесі 2023 жылы персоналдың жалпы санынан 74% құрады.
|
Қызметкерлер санаты |
Есепті кезеңнің соңындағы әйелдердің тізімдік саны |
Барлық қызметкерлердің % |
|
Топ-менеджмент |
7 |
12% |
|
Басшылар |
477 |
20% |
|
Мамандар |
1 459 |
53% |
|
Қызметшілер |
1 788 |
58% |
|
Қызметкерлер |
2 347 |
19% |
|
Барлығы |
4 619 |
25% |
«Самұрық-Энерго» АҚ қызметкерлердің демалысын ұйымдастыру және сауықтыру мақсатында төмендегідей іс-шараларды жүзеге асырады:
- еңбек сіңірген жылдары үшін жыл сайынғы ақылы еңбек демалысына қосымша күндер беру;
- спорттық инфрақұрылымға қол жеткізуді қамтамасыз ете отырып, жаттығулар мен жарыстарды ұйымдастыру арқылы қызметкерлер мен олардың отбасы мүшелері арасында дене шынықтыру-сауықтыру жұмыстарын жүргізу және бұқаралық спорт түрлерін дамыту;
- корпоративтік ақпарат құралдарын пайдалана отырып, қызметкерлер арасында салауатты өмір салтын жүйелі насихаттау;
- мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізуге, жаңа жылдық сыйлықтар сатып алуға, Энергетиктер күніне орай бағалы сыйлықтар сатып алуға жыл сайын қаржы бөлу;
- Қазақстан Республикасының шипажайлары мен профилакторийлерінде жазғы демалыс кезеңінде мектеп жасындағы балалардың демалуы үшін іс-шаралар ұйымдастыру;
- «Самұрық-Энерго» АҚ қызметкерлерінің мүгедек-балалары мен жетім-балаларға шипажайға және балаларды сауықтыру орталықтарына берілетін жолдамалардың құнын ішінара өтеу.
Сонымен қатар, «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобында құрамы жұмыс беруші мен кәсіподақ қызметкерлерінің өкілдерінен тұратын Келісім комиссиялары құрылып, өз қызметін жүзеге асыруда, оның негізгі функциясы еңбек ұжымының арасында түсіндіру жұмыстарын жүргізу, шағымдар мен арыздарды қарау рәсімдері болып табылады.
tab17
Қатысатын өңірлердің дамуы
«Самұрық-Энерго» АҚ талай жылдардан бері бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі шеңберінде қатысу өңірлерін дамытуға өз үлесін қосып келеді және Компанияның жергілікті инфрақұрылымды дамытуға, өңірдегі экологиялық жағдайды жақсартуға және әлеуметтік қолдауға қатысу мәселелері бойынша жергілікті қоғамдастықтармен үздіксіз өзара іс-қимыл жасауды қолдайды.
"Өз қызметі аясында «Самұрық-Энерго» АҚ жергілікті қоғамдастықтармен өзара іс-қимылын нығайтуды жалғастыруда. 2023 жылғы 28 желтоқсанда Басқарманың шешімімен жергілікті қоғамдастықтармен өзара іс-қимыл саясаты бекітілді. Бұл саясат компанияның қызметі аймақтардағы тұрғындармен байланыс механизмдерін, қағидаларын және міндеттерін анықтауға бағытталған. Саясат 2023-2024 жылдарға арналған тұрақты даму басқару жүйесін жетілдіру жол картасына сәйкес әзірленген."
Компания шамамен 19 миллион тұтынушыны электр қуатымен қамтамасыз етіп, елдің инфрақұрылымында маңызды рөл атқарады. Біз бүкіл Қазақстан бойынша 17 мыңнан астам жұмыс орнын құру және қолдау арқылы халықты жұмыспен қамтуға жәрдемдесеміз. Біз өнім берушілермен және мердігерлермен әділ серіктестікке кіру, салық төлеу және жұмыс орындарын құру арқылы аймақтардың экономикалық дамуына өз үлесімізді қосамыз.
Біздің басымдығымыз – халықтың өмір сүру сапасын жақсарту және өзіміз қатысатын барлық өңірлерде әлеуметтік бастамаларды қолдау. Компанияның әлеуметтік стратегиясы жергілікті тұрғындар өз әлеуетін жүзеге асыра алатын әрі экономикалық және әлеуметтік өсуге белсенді әсер ете алатын орта мен жағдай жасауға бағытталған.
Біз өзіміз қатысатын өңірлердің әл-ауқаты мен әлеуметтік-экономикалық дамуына мыналар арқылы айтарлықтай үлес қосамыз:
Халықты электр энергиясымен, жылумен және көмірмен қамтамасыз ету
Жергілікті халықты жұмыс орындарымен қамтамасыз ету, әлеуметтік салықтар мен аударымдар, зейнетақы және сақтандыру төлемдері, қызметкерлерге медициналық қызмет көрсету шығындары және қызметкерлерді қолдаудың басқа да нысандары
Қатысатын өңірлердің дамуына, халықтың өмірін жақсартуға, жұмыс орындарын құруға әсер ететін инвестициялық жобаларды іске асыру
Қоғамдық инфрақұрылымды қолдау салықтарды төлеу арқылы өңірлердің бюджеттеріне қомақты түсімдердің түсуін қамтамасыз ету
«Samruk-Kazyna Trust» әлеуметтік жобаларды дамыту қоры бірыңғай операторы арқылы қайырымдылық және үкіметтік емес ұйымдарға, зерттеу мекемелеріне қайырымдылық жасау арқылы жергілікті қоғамдастықтарға инвестициялар салу
Әлеуметтік бағдарламаларды, мәдени және білім беру іс-шараларын қолдау
Кейбір инвестициялық жобаларды іске асыру компаниялар тобының кәсіпорындары орналасқан өңірде жергілікті инфрақұрылымды дамытуға үлесін қосты.
«Екібастұз МАЭС-1 станциясы» ЖШС мен «Екібастұз МАЭС-2 станциясы» АҚ орналасқан өңірде Солнечный кентінің және Екібастұз қаласының инфрақұрылымы дамуда. Осылайша, Солнечный кентінде мешіт, шіркеу, Мәдениет үйі, дене шынықтыру-сауықтыру кешендері, бассейн, қонақ үй және басқа да инфрақұрылым нысандары салынды. Өз кезегінде, Екібастұз қаласында тұрғын үйлер, жатақханалар, Энергетиктердің мәдениет үйі салынды, сондай-ақ Екібастұз МАЭС-1 станциясынан Екібастұз МАЭС-2 станциясына дейінгі жолдар салынды. «ЕМАЭС-2 станциясы» АҚ «Солнечный» кенті үшін қала құраушы кәсіпорын болып табылады, онда жұмыс істейтіндердің жалпы санының 60%-ы еңбек етеді.
«ЕМАЭС-2 станциясы» АҚ құрылымында мынадай: емдеу-профилактикалық қызмет, бассейн, қонақ үй үлгісіндегі жатақхана сияқты әлеуметтік сала нысандары бар, аумақты абаттандыру және көгалдандыру бойынша жұмыстар тұрақты жүргізіледі.
Жыл сайын станция бюджеті қаражатынан оларды ұстауға және жұмыс істеуге бағытталған қаражат бөлінеді.
Осындай жобалар «Мойнақ СЭС» АҚ орналасқан өңірлерде (77 үй, 1 балабақша және мешіт) Мойнақ СЭС қызметкерлері үшін іске асырылды, онда 235 адам тұрады (оның ішінде: 100 адам – қызметкерлер, 135 адам – олардың отбасылары). «Мойнақ СЭС» АҚ барлық қызметкерлеріне ведомстволық тұрғын үй (77 тұрғын үй) – жайлы бөлмелері бар абаттандырылған 3,4,5 бөлмелі үйлер берілді. Үйлердің жанында шаруашылық қора-жайларымен 6 сотық жер учаскелері бар. Бірінші кезекте қажетті өнімдермен және тауарлармен қамтамасыз ету бойынша сауда пункті ашылды. Пайдалану қызметінің кентінде Компания қызметкерлерінің балалары үшін 30 орындық балабақша жұмыс істейді. «Мойнақ СЭС» АҚ Мойнақ кентінің аумағында орналасқан балабақшаға тұрақты қолдау көрсетеді.
«Богатырь Көмір» ЖШС адамдардың өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған түрлі әлеуметтік бастамаларды жан-жақты қолдайды, қалалық әлеуметтік бағдарламаларға белсене қатысады. Қаланың таулы муниципалды округінің балалар ойын алаңдары мен спорт алаңдарын абаттандыру бойынша үлкен жұмыстар атқарылды. Балалар алаңдарын жөндеу және қалпына келтіру, құмсалғыштарға құм әкелу, «Шахтер» саябағын абаттандыру жұмыстары жүргізілді. Ұлы ақын және ойшыл Мәшһүр Жүсіп Көпеевке ескерткіш орнатылып, Қонаев көшесінде бағдаршам орнатылды.
Жергілікті инфрақұрылымды дамытуға бағытталған жобалардан басқа, Компания халықтың осал және аз қамтылған топтарын қолдау бойынша да қызметті жүзеге асырады.
Негізгі қызмет бойынша көмек көрсету бағдарламасы
Біз негізгі қызметіміздің шеңберінде осал (түрлі жағдайларға байланысты тұрғын үйінен, асыраушысынан немесе еңбекке қабілеттілігінен айырылған (туғаннан еңбекке қабілетсіз болған) азаматтарды) және аз қамтылған (аз қамтылғандарға жиынтық табысы ең төменгі күнкөріс деңгейінен төмен азаматтар жатады) тұтынушыларды қолдауға тырысамыз:
- «Богатырь Көмір» ЖШС мен жергілікті атқарушы орган арасындағы Өзара ынтымақтастық туралы меморандумға сәйкес «Богатырь Көмір» ЖШС жыл сайын мыналарға көмірді тегін жөнелтеді:
- Павлодар облысының әлеуметтік нысандарына (ауылдық мектептер, ауруханалар, клубтар, басқа да әлеуметтік нысандар);
- қайырымдылыққа (мешіттерге, монастырьларға, қоғамдық қорларға, халықтың әлеуметтік осал топтарына);
- пешпен жылытылатын үйлерде тұратын Серіктестік қызметкерлеріне жылына бір рет - 10 тонна көлемінде тегін
Мәселен, 2022 жылы 127 878,5 тонна көмір жөнелтілді, оның ішінде.:
- Павлодар облысының әлеуметтік нысандарына – 78 402,6 тонна;
- қайырымдылық мақсатта – 6 683 тонна, оның ішінде:
- мешіттер мен монастырьларға – 270 тонна;
- Павлодар облысының әкімдіктері арқылы халықтың әлеуметтік осал топтарына – 6 033 тонна;
- қызметкерлер мен зейнеткерлерге – 3 355 тонна.
Энергиямен жабдықтаушы ұйымдардың электр энергиясына арналған тарифтерді Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігінің 20.02.09 № 57-НҚ бұйрығымен бекітілген жеке тұлғалардың тұтыну көлеміне қарай саралау қағидаларына сәйкес біз қатысатын өңірлерде жалғыз тұратын зейнеткерлер, мүгедектер, Ұлы Отан соғысына қатысушылар және оларға теңестірілген адамдар үшін тұтынудың жекелеген шамалары көзделген.
Жергілікті атқарушы орган аз қамтылған азаматтарға егер коммуналдық қызметтерді төлеуге арналған шығыстар отбасының жиынтық табысының 5% - ынан асатын болса, тұрғын үй-коммуналдық шығыстарды төлеу үшін тұрғын үй көмегін көрсетеді (Мәслихаттың 02.06.2014 ж. №232 шешімі).
Толығырақ мына сілтеме бойынша: https://www.gov.kz/memleket/entities/almaty/activities/6766?lang=ru
Әлеуметтік бастамалар
- Зейнеткерлерге және интернационалист-жауынгерлерге тұтынылған электр энергиясы үшін 150 кВт ай сайынғы төлем түрінде көмек («Шардара СЭС» АҚ)
- ҰОС, Еңбек майданының қатысушыларына және оларға теңестірілген адамдарға Жеңіс күніне орай көмек көрсету («Екібастұз МАЭС-2 станциясы» АҚ, «Алматы электр станциялары» АҚ)
- Аз қамтылған және көп балалы отбасыларға көмек («Богатырь Көмір» ЖШС, «Шардара СЭС» АҚ, «Алматы электр станциялары» АҚ).
- Қарттар күніне орай – Солнечный кентінің және Екібастұз қаласының МАЭС-2-нің жұмыс істемейтін зейнеткерлеріне материалдық көмек көрсетілді, МАЭС-2-нің ардагер энергетиктеріне арналған салтанатты іс-шара өткізілді. Компания белсенділері зейнеткерлерге аулаларды қардан тазартуға көмек көрсету, Солнечный кенті тұрғындарының әлеуметтік осал топтарынан шыққан жалғыз басты зейнеткерлер мен балаларға жаңа жылдық сыйлықтар табыстау және құттықтау мақсатында «Біз біргеміз» акциясын өткізді.
- Мүмкіндігі шектеулі балалар, көпбалалы отбасылардан шыққан балалар, жетім балалар үшін 2022 жыл бойы түрлі ойын-сауық және оқыту іс-шаралары өткізілді: аспаздық шеберханалар, экскурсиялар, ертеңгіліктер, мұз айдынына бару мен боулинг, көркемсурет мектебіндегі тегін сабақтар және т. б. Ұйымдастырылды, «Көңілді старттар» жарыстары мен жеңіл атлетикадан жарыс, «Мемлекеттік рәміздер», «Никотинді Витаминге ауыстыр» акциялары, қайырымдылық жәрмеңкесі және М.Жүсіп кесенесіне экскурсиялар өткізілді.
«Богатырь Көмір» ЖШС аз қамтылған, қолайсыз және көп балалы отбасыларға, зейнеткерлерге, өмірдің қиын жағдайларына тап болған адамдарға «Қайырымдылық жәшіктері» жобасына бастамашылық жасап, азық – түлік және өзге де көмек көрсетті. Сондай-ақ, әлеуметтік бастамалар аясында «АлЭС» АҚ және «Энергия» жергілікті кәсіподағы» ҚБ 280 көпбалалы және аз қамтылған отбасыларға көмек көрсетті.
- Балалар мен ересектер арасында компьютерлік сауаттылықты арттыру және оқыту үшін Екібастұз МАЭС-2-нің қолдауымен «Қайнар» ҰҚК базасында компьютерлік сынып құрылды. Компания Алматы мемлекеттік энергетика және электрондық технологиялар колледжі мен Ғұмарбек Дәукеев атындағы Алматы Энергетика және электрондық технологиялар университеті жанындағы колледж студенттеріне білім беру экскурсияларын ұйымдастырды.
Компания қызметкерлері «Самұрық-Қазына» АҚ қоры ҚР Білім министрлігінің Балалардың құқықтарын қорғау комитетімен бірлесіп ұйымдастырған «Мектепке жол» акциясына белсенді қатысты. Акцияның басты мақсаты аз қамтылған отбасылардан шыққан оқушыларға қажетті көмек көрсету болды. Еліміздің 10 өңірінен келген балалар үшін 12 мың бірінші сынып оқушыларына арнап рюкзактарын жинақтауға барлық қажетті кеңсе керек-жарақтары сатып алынды.
- Екібастұз МАЭС-1, МАЭС-2 және «Богатырь Көмір» ЖШС қаланың коммуналдық қызметтеріне апат салдарын жоюға көмек көрсетті.
Топтың кәсіпорындары адамдардың өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған түрлі әлеуметтік бастамаларды жан-жақты қолдайды, тұрақты негізде жалпықалалық сенбіліктерге, көршілес аумақтарды абаттандыруға және көгалдандыруға қатысады, діни конфессиялармен және қоғамдық қорлармен өзара іс – қимыл жасайды, зейнеткерлерге, Ұлы Отан соғысының ардагерлеріне, аз қамтылған отбасыларға, мүгедектерге, жалғызбасты аналарға материалдық көмек, ай сайынғы субсидиялар, біржолғы төлемдер, ақшалай төлемдер, азық-түлік себеттері, жеңілдікті жолдамалар және т. б. түрінде көмек көрсетеді.
Бұл туралы «Самұрық-Энерго» АҚ-ның Кіріктірілген жылдық есептерінен мына сілтеме бойынша толығырақ танысуға болады: https://www.samruk-energy.kz/ru/shareholders-and-investors/annual-reports-on-the-results-of-the-company-s-activities
Қайырымдылық жобалары
Негізгі қайырымдылық қызметі «Самұрық-Қазына» АҚ компаниялар тобының Бірыңғай операторы арқылы жүзеге асырылады, оның портфельдік компанияларының бірі «Самұрық-Энерго» АҚ болып табылады.
«Samruk-Kazyna Trust» әлеуметтік жобаларды дамыту қоры «Самұрық-Қазына» АҚ компанияларының барлық тобынан халық үшін әлеуметтік маңызы бар мәселелерді шешуге бағытталған қайырымдылық жобалары мен бағдарламаларды іске асырады.
«Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобы Қазақстан өңірлеріндегі су тасқынының салдарын жоюға 800 млн теңге көлемінде материалдық көмек көрсетті. Қаражат Samruk-Kazyna Trust қорына аударылды.
2024 жылы Компания қоғамды қолдауға бағытталған бірқатар әлеуметтік бастамаларды іске асырды. Гуманитарлық бағдарламалар шеңберінде су тасқынынан зардап шеккендерге көмек ұйымдастырылды, соның ішінде қажетті ресурстарды жинау және 800 млн. теңге сомасына қаржылай қолдау көрсету. Компания сондай-ақ «Самұрық-Қазына» АҚ ұйымдастырған қайырымдылық марафонына белсене қатысып, осы мақсатқа 18 млн теңге бағыттады.
Бұл туралы «Самұрық-Энерго» АҚ-ның Кіріктірілген жылдық есептерінен мына сілтеме бойынша толығырақ танысуға болады: https://www.samruk-energy.kz/ru/shareholders-and-investors/annual-reports-on-the-results-of-the-company-s-activities
Іске асырылған бағдарламалардың нәтижелеріне қол жеткізу туралы есеппен www.sk-trust.kz сілтемесі арқылы таныса аласыз.
tab19
Қоғамдастықтарды дамыту бағдарламалары
Өзінің жауапкершілігін сезіне отырып, Компания қоғамның дамуына жәрдемдесуге ұмтылады, Компанияның өзі қатысатын өңірлердің әл-ауқаты мен әлеуметтік-экономикалық дамуына үлес қосуының бір тәсілі жергілікті инфрақұрылымды дамытуға, халықтың өмірін жақсартуға және жұмыс орындарын құруға әсер ететін инвестициялық жобаларды іске асыру болып табылады.
Компанияның елдің экономикалық дамуына қатысты ұлттық бағдарламаларға және жауапты инвестициялау қағидаттарына сәйкес келетін инвестициялық жобалар портфелі бар. Жобалармен мына сілтеме бойынша толығырақ танысуға болады: https://www.samruk-energy.kz/ru/shareholders-and-investors/projects
Жауапты инвестициялау қағидаттарын сақтай отырып, біз тәуекелдерді жақсырақ басқару және неғұрлым тұрақты әлемге өз үлесімізді қосу үшін инвестициялық шешімдердегі экологиялық, әлеуметтік және басқару (ESG) факторларын ескеретін тәсілді қолданамыз.
ESG-ді бағалау кезінде біз Корпоративтік басқару кодексінің ережелерін, Даму стратегиясын, Орнықты даму саласындағы нұсқаулықты және БҰҰ Орнықты даму мақсаттары, Халықаралық қаржы корпорациясының (Industry Foundation Classes, IFC, ХҚК) және Еуропа қайта құру және даму банкінің стандарттары, БҰҰ-ның жауапты инвестициялау қағидаттары сияқты халықаралық қоғамдастық мойындаған үздік халықаралық стандарттарды басшылыққа аламыз.
Инвестициялаудың негізгі қағидаттары:
1) ESG параметрлерін инвестициялық талдау және шешім қабылдау процесіне инкорпорациялау;
2) Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтау және құпия ақпаратты тиісінше пайдалану;
3) жалпыға бірдей танылған халықаралық немесе ұлттық аудит стандарттарына сәйкес ESG факторларын қоса алғанда, жылдық есептерді, оның ішінде қаржылық есептерді, орнықты даму жөніндегі есептерді дайындау;
4)тәуекелдерді сәйкестендірудің, бағалаудың және басқарудың ресімделген жүйесінің болуы.
ESG стандарттары мен талдауы Компанияның инвестициялық критерийлерінің бөлігі болып табылады, ESG факторларына қатысты мәселелер инвестициялық меморандумға енгізіледі, сондай-ақ олар Ұсынушы органның отырыстары шеңберінде талқыланады.
Біз ESG факторларын анықтау және талдау, олардың әрбір инвестициялық жобаға сәйкестігін анықтау және олардың дұрыс шешілуін қамтамасыз ету үшін инвестициялық цикл бойы сенімді және прагматикалық рәсімдерді басшылыққа аламыз. Осылайша, ESG аспектілері инвестицияларды таңдау және бағалау кезеңінен бастап активтерді басқаруға қатысуға және ESG саясаты мен тәжірибесін жақсарту үшін мүдделі тараптармен өзара іс-қимылға дейінгі инвестициялық қызметтің барлық кезеңдеріне біріктірілген.
«Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобы сақтық қағидатының негізгі ережелерімен бөліседі. Қоршаған ортаға әсерді бағалау шеңберінде жаңа жобалар мен объектілерді іске қосу алдында Компания міндетті түрде қоғамдық пікірді анықтау және әсерді бағалау процесінде оны есепке алу мақсатында жоспарланатын қызмет пен оның ықтимал әсері туралы жұртшылықты хабардар етуге бағытталған бірқатар іс-шараларды жүзеге асырады. Инвестициялық жобаның барлық кезеңдерінде халықтың пікірін есепке алу үшін қоғамдық тыңдаулар өткізіледі, олар туралы мәліметтерді біз барлық қолжетімді жария дереккөздерде жариялаймыз.
Әрбір инвестициялық жоба бойынша жобаны іске асырудың болжамды округінде қоршаған ортаға тигізетін әсер бағалаланады. Бағалау кезінде жобаның ауаға, суға, топыраққа әсері ескеріледі, барлық экологиялық және экономикалық тәуекелдер ескерілеіп, нәтижесі мемлекеттік экологиялық сараптамамен келісіледі.
Әрбір инвестициялық жобаға Мүдделі тараптармен өзара іс-қимыл жоспары әзірленеді.
Мүдделі тараптармен өзара іс-қимыл жоспарының (МТӨІЖ) міндеттері:
1) жергілікті, өңірлік және ұлттық деңгейлерде мүдделі тараптармен басымдық айқындау, талдау, көрсету, белгілеу және өзара іс-қимыл жасау үшін шектерді белгілеу;
2) халықаралық стандарттарға сәйкес келетін және мүдделі тараптармен тұрақты, ашық және өзара айқын іс-қимыл процесін қамтамасыз ететін стратегиялық МТӨІЖ ұсыну;
3) халықтың осал топтарын қоса алғанда, барлық мүдделі тараптардың тиісті айқындауын және тартуды қамтамасыз ету;
4) мүдделі тараптардың пікірлері мен шағымдарына мониторинг жүргізу және ден қою процестерін қоса алғанда, МТӨІЖ-ді іске асырудағы функциялар мен міндеттерді айқындау;
5) МТӨІЖ-ді орындау процесін және іске асыру нәтижелерін бақылау;
6) аса маңызды мәселелерді анықтау мен шешу, әлеуметтік және экологиялық тәуекелдерді азайтып, әлеуметтік пайданы ұлғайту;
7) сенімді нығайту және іскерлік тәуекелдерді барынша азайту үшін диалог және екіжақты ақпарат алмасу нысанында мүдделі тараптармен сындарлы, ұзақ мерзімді қатынастар құру үшін негіз ұсыну;
8) ақпарат алмасу, мүдделі тараптардың пікірлері мен ұсынымдарын жинау және талдау, мүдделі тараптар көтерген мәселелерді шешу және есептілікті ұсыну тетігін белгілеу;
9) мүдделі тараптардың болжалдарын түсінуде Компанияға жәрдем көрсету;
10) мүдделі тараптарға жобаның әсерін бағалауға және ірі күрделі жобалар үшін тәуекелдерді азайту жөніндегі тиісті шараларды әзірлеуге қатысуға мүмкіндік беру;
11) өзара іс-қимылды құжаттау, мүдделі тараптарды қадағалау және мониторингілеу жөніндегі нұсқаулықты, сондай-ақ есептілікті ұсыну және МТӨІЖ-дің орындалуын бақылау жөніндегі нұсқаулықты ұсыну.
Мүдделі тараптармен өзара іс-қимыл жоспарына мониторингті «Самұрық-Энерго» АҚ және ірі инвестициялық жобаны іске асыратын әрбір еншілес және тәуелді компания тұрақты негізде жүргізеді және оны жылына кемінде бір рет Компанияның Директорлар кеңесі/Байқау кеңесі бекітеді.
Бұдан басқа, атқарушы орган тоқсан сайын Директорлар кеңесінің назарына «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобының қолданыстағы инвестициялық жобаларының іске асырылу барысы мен тиімділігі туралы ақпарат береді.
Компанияда орнықты дамудың 17 мақсатына негізделген және біздің қызметіміздің барлық аспектілері бойынша Компанияның стратегиялық міндеттеріне сәйкес келетін орнықты даму саласындағы бастамалар да бар. Бастамаларға жыл сайын мониторинг жүргізіледі және Директорлар кеңесі қадағалайды.
Инвестициялық жобалар бойынша ұсыныстар мен шағымдар туындаған кезде өзара іс-қимылдың қосымша құралы ретінде уақытша жұмыскерлер не компаниялар тобымен еңбек қатынастарында тұрмайтын адамдар және мына сайтта іске асырылатын жобалар бойынша өзге де мүдделі тұлғалар үшін кері байланысты пайдалануды сұраймыз: https://www.samruk-energy.kz/ru/navigation-and-support/feedback-all/feedback-other
Барлық өтініштер, шағымдар мен ұсыныстар белгіленген мерзімде өңделеді және біз өз қызметімізге қатысты кез келген елеулі іс-әрекеттерді назардан тыс қалдырмауға тырысамыз.
Стейкхолдерлермен өзара іс-қимылдың тиімділігін арттыру мақсатында және сыртқы мүдделі тараптардың алаңдаушылығына қатысты алдын алу шаралары үшін барлық өтініштер компаниялардың бүкіл периметрі бойынша шоғырландырылады және Директорлар кеңесінің назарына өз алдына жеке жеткізіледі.
- Еңбекті қорғау
- «САМҰРЫҚ-ҚАЗЫНА» АҚ ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ӨНЕРКӘСІПТІК ҚАУІПСІЗДІК САЛАСЫНДАҒЫ САЯСАТЫ
- ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ және ҚАУІПСІЗДІК саласындағы басшылықтың жеке міндеттемелері
- Біздің ұстаным
- Қоғамның еңбекті қорғау саласындағы қызметі
- Іске асырылатын жобалар
- Өндірістік жарақат алу статистикасы
- Пікірлер мен ұсыныстар
- Ұйқыға қарсы және бейне талдауы
«Теплоэнергомаш» ЖШС Үлкен Алматы каналында жалпы қуаты 12 МВт екі электр станциясын салуды жоспарлауда. Инвестициялық сомасы 2028,6 млн теңге бұл жоба іске қосылды. Болашақ станцияларын салу үшін 4,8 га жер бөлінді және жобалық-сметалық құжаттаманы әзірлеу үшін 350 млн. теңге сомасында ақша бөлінді.
Сондай-ақ, Еңбекшіқазақ ауданында Шелек өзенінде жиынтық қуаты 60,8 МВт СЭС 19-22 каскадын құру жоспарлануда (Алматы облысы).